Google, Meta ve diğer platformlara AB’den algoritma zorunluluğu geldi

Avrupa Birliği(AB), dijital dünyayı denetim altına almak amacıyla yeni bir kapsamlı yasa düzenlemesi konusu üzerinde ortak anlaşmaya vardı. AB üyesi temsilcileri arasında çok uzun süren görüşmelerin ardından bu sabah, teknoloji şirketlerinin ve dijital platformlarının şeffaflık hususunda sorumluluklarını arttıracak “Dijital Hizmetler Yasası(DSA)” maddeleri konusunda anlaşmaya vardı.

Yıllık cironun yüzde altısına kadar para cezası uygulanacak

Yeni yasa düzenlemesiyle birlikte platformlarda yasa dışı olduğu belirlenen içeriklerin veya ürünlerin anında kaldırılması, kullanıcı ve araştırmacılara algoritmalarının çalışma yapısı konusunda bilgi vermesi ve hatalı bilgilerin yayılımının önüne geçmesine dair daha sıkı önlemler alması gibi pek çok önemli husus yer alıyor. Düzenlemeye uymayan şirketler için “uyumsuzluk” gerekçesiyle yıllık cirolarının maksimum %6’sı oranında para cezasına çarptırılıyor.

Konuya ilişkin olarak Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen açıklama yaptı. Leyen açıklamasında; Dijital Hizmetler Yasası ile Avrupa’daki tüm dijital platform ve hizmetlerin temel kurallara bağlanmasının sağlanacağını ve çevrimdışı yasadışı olanının çevrimiçi yasadışı olması gerektiği ilkesine pratik bir etki sağladığına dikkat çekti. Leyen konuşmasında özellikle büyüklüğü ne kadar olursa, çevrimiçi platformların sorumluluklarının da o kadar büyük olduğunun farkına varmalarının sağladığını vurguladı.

AB teknoloji düzenlemesinin çoğuna öncülük eden Avrupa Rekabet Komiseri Margrethe Vestager ise AB’nin yeni yasasının platformların hizmetlerinin topluma ve vatandaşlara karşı oluşturabileceği risklerden sorumlu tutulmasını sağlayacağına dikkat çekti.

Dijital Hizmetler Yasası’nın, Mart ayında yayınlananda DMA(Dijital Piyasalar Yasası) ile karıştırılmaması gerekir. Her iki uygulamada teknoloji dünyasını odağındadır. Ancak DMA, işletmeler arasında eşit bir oyun alanı oluşturmaya odaklanırken, DSA, şirketlerin platformlarındaki içeriği nasıl denetlediğiyle ilgilenir. Bu nedenle DSA'nın internet kullanıcıları üzerinde daha hızlı bir etkisi olacaktır.

Yeni yasa düzenlemesinin kapsamı sadece AB vatandaşlarıyla sınırlı. Ancak bunun dünyanın geri kalanında bir etki oluşturmayacağının garantisi de kesinlikle yok. 

Yasa metnin son hali henüz resmi olarak açıklanmadı

Dijital Hizmetler Yasası’nın nihai metni henüz yayınlanmadı. Ancak Avrupa Parlamentosu ve Avrupa Komisyonu, içereceği bir dizi yükümlülüğü ayrıntılı olarak açıkladı. İşte yasada yer aldığı belirtilen maddeler:

• Bir kişinin dinine, cinsel yönelimine veya etnik kökenine dayalı hedefli reklamlar yasaklanmıştır. Reşit olmayan kişiler de hedefli reklamlara konu olamaz.
• Kullanıcıları belirli seçimler yapmaya yönlendirmek için tasarlanmış kafa karıştırıcı veya aldatıcı kullanıcı arayüzleri olan "karanlık desenler" yasaklanacaktır. AB’ye göre abonelikleri iptal etmenin onlara kaydolmak kadar kolay olması gerekiyor.
• Facebook gibi büyük çevrimiçi platformlar, tavsiye algoritmalarının (örneğin; Haber Kaynağı'ndaki içeriği sıralamak veya Netflix'te TV şovları önermek için kullanılan) çalışmasını kullanıcılar için şeffaf hale getirmek zorunda kalacak. Kullanıcılara ayrıca “profil oluşturmaya dayalı olmayan” bir öneri sistemi sunulmalıdır. (Örneğin Instagram söz konusu olduğunda bu, kronolojik bir besleme oluşturulması gibi).
• Barındırma hizmetleri sunan şirketler ve çevrimiçi platformlar, yasa dışı içeriği neden kaldırdıklarını açık bir şekilde açıklamalı ve kullanıcılara bu tür yayından kaldırma işlemlerine itiraz etme olanağı sağlamalıdır. DSA, hangi içeriğin yasadışı olduğunu tanımlamıyor ve kararı tek tek ülkelerin inisiyatif ve yasalarına bırakıyor.
• En büyük çevrimiçi platformlar, araştırmacılara “çevrimiçi risklerin nasıl geliştiğine dair daha fazla bilgi sağlamak” için önemli veriler sağlamak zorunda kalacak.
• Çevrimiçi pazar yerleri(e-ticaret siteleri), yasa dışı mal veya hizmet satan kişileri takip etmek için platformlarında tüccarlar hakkında temel bilgileri barındıracak.
• Büyük platformlar ayrıca krizler sırasında yanlış bilgilerle başa çıkmak için yeni stratejiler sunmak zorunda kalacaklar (Bu madde Ukrayna’daki krizle birlikte yasa düzenlemesine eklendi).

DSA, DMA gibi, farklı büyüklükteki teknoloji şirketleri arasında ayrım yapacak ve daha büyük şirketlere daha büyük yükümlülükler getirecektir. Meta ve Google gibi AB'de en az 45 milyon kullanıcısı olan teknoloji şirketleri, DSA 'deki gereksinimleri, özellikle de hedeflenen reklamcılık ve dış araştırmacılara veri teslimi ile ilgili gereksinimleri azaltmak için sıkı bir lobi çalışması yürüttüler.

DSA'nın geniş hükümleri artık AB üye devletleri tarafından kabul edilmiş olsa da, yasal mevzuatın hala nihai hale getirilmesi ve kanunun resmen oylanarak yasalaşması gerekiyor. Ancak bu adam bürokratik prosedürden ibaret olarak görülüyor. Kurallar, yasanın oylanmasından 15 ay sonra veya 1 Ocak 2024'ten hangisi daha sonraysa, tüm şirketler için geçerli olacaktır.

Avrupa Birliği’nin bu yıl dijital platformlarla ilgili aldığı kararlar hakkında siz ne düşünüyorsunuz? Görüşlerinizi yorumlar kısmından veya R10.NET Forum’dan iletebilirsiniz.