Animasyon Nasıl Yapılır?

Animasyon yapmak isteyen insanların değişime ve gelişime açık olmaları gerekmektedir. Animasyon yapmak, sonu olmayan bir öğrenme sürecini de beraberinde getireceği için, bu iş ile İlgilenmek isteyen insanların çalışkan ve yaratıcı olmaları da gerekmektedir.

Animasyonlar, animasyon yapmak için geliştirilmiş olan programlar sayesinde oluştururlar. Bilgisayarlarda oluşturulan resimlerin akışının özel olarak tasarlanmış bu programlar ile birleştirilmesi sonucunda ortaya çıkarlar. Bir başka deyişle, kare kare ayrılan resimlerin birleştirilmesi ve bu resimlerden bir video oluşturulması tekniği olarak adlandırılabilir. Bu ayrı kareler fotoğraflar, el çizimleri ve 2d/3d gibi formatlar halinde bilgisayarlar tarafından oluşturulabilirler. Bilgisayar animasyon tekniği yeni bir teknik değildir. Stop-motion ve klasik  animasyon tekniklerinin kombinlenmesi sonucunda elde edilmiştir. Diğer teknikler ile kıyaslandığında birden fazla avantaja sahip olmakla beraber, bu avantajlar arasında bu tekniğe en çok öne çıkaran daha müdahale edilebilir olmasıdır. Bu teknik sayesinde animasyon yapanlar fiziksel anlamda bir limit ile kendilerini sınırlandırmak zorunda kalmazlar. Bu teknik sayesinde son derece zor ve kompleks olan işler bile tek bir kişi tarafından halledilebilir kolaylığa indirgenebilir. 

3D animasyon süreçleri nelerdir?

1 – Senaryo oluşturma

Senaryo, bir animasyonun bel kemiği olarak düşünülebilir. Animasyon yapmaya başlamadan önce senaryonun şekillenmiş olması gerekmektedir. Bir senaryo giriş, gelişme ve sonuç bölümlerinden oluşmaktadır. Animasyonun uzunluğuna göre senaryonun uzunluğunu da yapımcısı ayarlayabilir. Senaryonun çok uzun olması onun iyi olduğu anlamına gelmemekle beraber; kısa olması da kötü olduğu anlamına gelmez. Senaryo uzunlukları birkaç sayfa olabileceği gibi 50-60 sayfa da olabilirler. Yapılmak istenen animasyonun konusuna göre uzunluk değişiklik gösterebilir. Senaryo yazmak isteyen insanların öncelikle kafalarında belli bir taslak oluşturmaları gerekmektedir ve bu taslağı kağıda döktükleri takdirde değişiklik ve müdahalelerde çok daha kolay bir şekilde ilerleme katedebilmelerinin önü açılır. Senaryo oluşturma süreci başlı başına ayrı bir süreç olarak değerlendirilmelidir. Senaryo yazmak isteyen insanlar genellikle kendilerini ispat etmiş senaristler tarafından verilen özel dersler sayesinde, işin teknik ve soyut kısmını öğrenirler.

2 -Planlama

Animasyon süreçlerinde en önemli iki süreç ise planlamadır. Senaryo ve planlama animasyonun temelini oluşturur. Planlama aşamasında yapılmak istenen her şeyin bir özeti çıkarılmalıdır ve bütçe, zaman ve teknik ekipman gibi detaylar düşünülmelidir. Senaryoya uygun olarak kaç karakterin olduğu, karakterlerin birbirleriyle iletişiminin ve etkileşimini nasıl olacağı, karakterlerin içerisinde bulunacakları mekanlar, bu mekanlardaki müzikler, ses efektleri ve benzeri detaylar, birlikte çalışılacak insanlar, kullanılacak problemler ve gerekli olacak donanımsal ve yazılımsal her türlü teknik unsur düşünülmelidir. Planlama aşaması bir animasyon için en fazla titizlik gösterilmesi gereken aşamadır. İyi bir planlama yapılabildiği takdirde, çok zor ve aşılması güç görülen sorunlar bile çok kolay bir şekilde halledilebilir hale gelecektir.

3 -Story Board oluşturma

Story Board, bir sahnedeki oyuncu ve dekorların nasıl konumlanacağını ve sahne açısının nasıl olacağını taslak haline getirmek olarak tanımlanabilir. Bu taslaklar genellikle kısa ve orta metrajlı filmler için hazırlanırlar. Aynı zamanda katalog çekimleri ve reklam filmleri için de hazırlanabilirler. 

Planlama aşamasının bir parçası olarak düşünülen bu aşama, büyük projelerde planlamadan bağımsız düşünülmelidir. Bu aşamada senaryodaki animasyon kareleri kalem ile kağıda aktarılarak tanımlanır. Bu çizimler sayesinde sahneler yavaş yavaş oluşmaya başlamış olur. Karakterlerde yansıtılmak istenen duygular, sahnelerin kendilerine göre değişen kamera açıları, karakterlerin ve nesnelerin sahnedeki konumları gibi detaylar projeye eklenmiş olur. Bir projenin tamamlanabilmesi için 3. aşamanın da tamamlanmış olması çok önemlidir. Büyük animasyon projelerinde story boardlar çok daha fazla detay içerirler ve genellikle amatör seslendirmelerde kullanılırlar. Aşağıda bir story board örneği verilmiştir. 

4 -Modelleme ve tasarım

Modelleme ve tasarım aşamasında, bu aşamaya yapılanlar bilgisayarlarda oluşturulmaya başlanır. Taslak halinde kağıt üzerinde bulunan çizimler ve diğer çalışmalar bilgisayarlarda var olma aşamasına geçerler. Modelleme süreci projenin içerdiği detaylara göre değişiklik gösterir. Karakterlerin bulunacağı mekanlar, animasyonun içinde bulunacağı ortam, modellenen nesnelerin renk ve dokulara uygun olarak giydirilmesi gibi detaylar bu aşamada tasarımcılar tarafından sıkı bir şekilde ele alınırlar. Modelleme ve tasarım aşaması için özel olarak geliştirilen programlar vardır; bu programlardan ücretli ve ücretsiz olanlar tasarımcıların beklentilerine göre seçilebilirler. Tasarımcılar bütçe planlamalarına ve proje detaylarına göre kendilerine uygun olan programlar yardımı ile modelleme yapabilirler. 

5-Karakteri kemiklendirme

Teknik yeterlilik olarak en fazla yetkinliğe gereksinim duyan aşama olarak bilinen karakteri kemiklendirme aşaması, animasyon yapma sürecinde en yorucu aşamadır. Bu alanda uzman olan kişilerden yardım almak, her zaman işleri kolaylaştırır. Projeye olan şevkin ve hevesin kırılmaması adına, tasarımcılar kendilerini çok fazla zorlamadan, bilirkişilerden destek almalıdırlar. Teknik problemlerin içerisinde boğulmamak adına, tasarlanan karakter anatomik olarak ve sahip olduğu detaylar bakımından elden geldiğince sadeleştirilmelidir. Karakterlere eklenen her detay, bu aşamada çözülmesi gereken bir soruna yol açacaktır. Günümüzde bu problemlerin çözümünü hızlandıran programlar geliştirilmiştir fakat bu programlar yapıları bakımından kompleks oldukları için her tasarımcı tarafından kullanılamıyorlar. Script bilgisi olan ve bu programlara hakim olan insanlardan destek almak süreci kolaylaştıracak ve hızlandıracaktır. 

Karakter kemiklendirme, yani rigging, karakterlerin anime edilebilmesi gerçekleştirilmesi gereken kontrollerin bütünüdür.  Bu karakterler insan, hayvan, canavar, süper kahraman, elektronik cihazlar, araba, gemi ya da bambaşka bir şey olabilir. Animasyon süreci aşırı zaman ve dikkat isteyen bir süreç olduğu için, bu süreci kolaylaştırmak için yapılması gereken her şey yapılmalıdır.

Karakter kemiklendirmesinde kullanılan Catrig ve Biped gibi iç programlar tasarımcılara kısıtlı imkanlar sunarlar. Manuel olarak değişikliklere izin veren, karakter kemiklendirmesi yapılabilmesi adına geliştirilmiş programlar ise çok daha başarılı sonuçların ortaya çıkmasına olanak tanırlar. Hayati becerileri olan bir karakter üzerinde çalışma yapılırken, ağız, göz gibi etkileşimler üzerinde bir yüz riglemesine girilmesi gerekir. Oldukça sancılı ve zor bir süreç olan bu yüz riglemesi, tasarımcıların son derece sabırlı olmaları gereken bir aşamadır. Yüz rigleme ile ilgili internet üzerinde bulunan online kurslar sayesinde çok daha hızlı bir şekilde ilerleme gösterilebilir. Ücretli ve ücretsiz online kursların yanında, YouTube üzerinde de çok sayıda  video hazırlanmıştır ve tasarımcılar bu aşamada bu videolardan da yardım alabilirler. 

Rigleme de başarı ile tamamlandıktan sonra, iskeleti ete büründürme aşamasına geçilebilir. Skining olarak da sektörde yer eden ete büründürme işlemi için, rigleme ile oluşturuluan kontorllerin karakterdeki polygonlar ile eşleştirilmesi gerekmektedir. Karakter kemiklendirmesi aşamasında oluşturulan tüm kontroller, skining aşamasında da tasarımcıların işine yarayacaktır. Bu kontrollerin tamamı, karakterin anatomik ya da mekanik yapısı bozulmayacak şekilde senkronize hareket sağlayacak şekilde çalışmalıdır. Karakterlerdeki polygon sayısı, vertex sayısı, anatomik doğruluk vb. bir çok unsur, animasyon hazır olduğunda ne kadar kaliteli olacağında belirleyici unsurlardır. Ayrıca animasyonun son haline ulaşmasına kadar geçecek olan süreyi de belirleyici olacaktır. Skining aşaması tamamlandığında, ete kemiğe bürünen karakterin program içi kontrolleri de atandıktan sonra bir sonraki aşamaya geçilebilecektir. 

6-Ön seslendirme

Planlama aşamasında temelleri atılmış olan ses çalışmalarının, bu aşamaya çok ciddi katkısı olacaktır. Planlama aşamasında amatör de olsa bir sesli story board oluşturan tasarımcılar için bu aşama çok daha kolay geçer. Animasyon tamamlandıktan sonra da yapılabilecek olan seslendirme çalışmaları, animasyonun bitmesini beklemeden de konuşan karakterlerin scriptlerine göre kaydedilebilir. Seslerin sonradan eklenmesi, mimik ve jestlerin uyumunun detaylandırılamamasına neden olabilir. O yüzden, animasyon tamamlanmadan, özellikle konuşan karakterler için bir ön seslendirme çalışması yapılması tavsiye edilir. 

7-Animasyon süreci

Bir karaktere hareket becerisi kazandırabilmek için uzun bir süre gözlem yapılması gerekir. Bu hareketlendirme süreci sonucunda ortaya kaliteli bir sonuç çıkarmak isteyen insanların sabırla ve özveri ile çalışmalarına devam etmeleri gerekmektedir. Animasyon süreci, bu aşamaya kadar tasarlanan her şeyin hayat bulduğu aşamadır. Bu aşamada yapılan animasyon filmi hayat bulur denilebilir. Animasyon sürecinin tamamlanabilmesi için birtakım teknik bilgi ve beceriye sahip olunması gerekir. Animasyonlar hakkında bilinmesi gereken asgari bilgiye sahip olunmadan, bu aşamaya geçilmemelidir. 

Animasyon yapmaya yaklaşılırken, bir sanat dalına yaklaşıldığı unutulmamalıdır. Temel animasyon kavramlarına tam olarak hakim olunması gerekmektedir. Gözlemler, denemeler ve pratikler çok sık yapılmalıdır. 3D animasyon yapmak isteyen insanların animasyon süreçleri çok daha rahat ve hızlı ilerleyebilir. Birçok animasyon paket programında, tasarımcıların işini kolaylaştıracak otomatik hareket listesi, basit hareket listeleri gibi temel kavramlar bulunur. Bu programlar sayesinde animasyon süreci çok daha verimli ilerleyebilir. 

8-Görselleştirme, çıktı alma (render süreci)

Birtakım fiziksel hesaplamalar ve ışık yöntemleri ile görüntünün gerçeğe en yakın hali ile verilmesine render denir. Sahnenin detayına ve gerçekliğe yakınlığı ile ölçülen kalitesine göre render alma sürecinin süresi değişiklik gösterir. Bazen render alma sürecinin süresi çok fazla uzayabilir, bu yapılan projenin kalitesine göre artmış olabilir. Bu gibi durumlarda render alınan programın iyi seçilmesi gerekmektedir. Bunun yanında, render alınan bilgisayarın kalitesi ve işlemci hızı da yine bu süreyi azaltmakta önemli rol oynayacaktır. 

9-Post production

Animasyon yapmanın son aşaması olarak bilinen post production aşaması, filme görsel efektler eklenmesi, renk rötuşlarının yapılması, müziklerin eklenmesi gibi son dokunuşunların yapıldığı aşamadır. Bu aşama pastanın süslenmesi gibi düşünülebilir. Diğer aşamalarla kıyaslandığında en zevkli ve en kolay ilerlenilen aşamadır denilebilir. Bu aşamada eklenen detaylara bağlı olarak, post production süresi uzayabilir. After Effects, Nuke gibi programlar bu aşama için tasarımcılara yardımcı olan beğenilen programlara örnek olarak verilebilir. 

Ücretsiz en iyi animasyon hazırlama programı önerisi

1) Toon Boom 

Bir animasyon programı denilince akla ilk gelen isimlerden biri olan Toon Boom, hem 2D hem 3D animasyonların yapılmasına olanak tanır. Arayüz bakımından piyasadaki birçok programdan çok daha gelişmiş bir ücretsiz animasyon programıdır. Dünya standartlarında ortalamanın çok üzerinde kalır ve hatta birçok insan tarafından dünyanın en iyi animasyon programı olarak bilinir. Animasyon hakkında çok detaylı bilgisi olmayan insanların bile bu program sayesinde animasyon yapmaları mümkündür. Animasyonların uzunluklarına kısıtlama getirmemesi ile de kullanıcıların gönlünü çalmıştır. 

2) Synfig Studio 

Açık kaynaklı ve kullanımı ücretsiz olan Synfig Studio, 2D animasyonların yapılmasına olanak tanıyan en iyi animasyon programlarından biridir. Bu program sayesinde film kalitesinde animasyonlar yapmak mümkündür. Böylece yapılan animasyonlar render sürecinde çok kaliteli sonuçlar vereceklerdir. 

3) Anime Studio 

Özellikle anime yapmak isteyenlerin sıklıkla tercih ettiği bir program olan Anime Studio, insan hareketlerini ve yürüyüşlerini kolaylıkla tasarlayabilme imkanları sunar. Son derece kullanışlı bir program olması ve bilgisayarlarda fazla yer kaplamaması ile kullanıcıların gönüllerini fethetmiştir. Yüksek kaliteli photoshop dosyalarının da düzenlenebilmesi imkanını kullanıcılarına sunar. 

4) Digicel FilipBook 

Digicel Filipbook, üzerinde karakter çizimlerine imkan sağlayan bir program olarak kullanıcıların karşısına çıkar. Bu karakterlere hareket yetileri eklemek isteyen tasarımcılar, yine bu program üzerinden bu isteklerini gerçekleştirebilirler. Oldukça hızlı çalışması, çok katmanlı olması, tarama özelliğinin olması gibi maddeler sebebi ile dünyada en çok tercih edilen programlar arasında yerini almıştır. 

5) Blender 

En iyi ücretsiz animasyon programları arasında yerini alan bir diğer program ise Blender’dır. Bu program sayesinde mobil uygulamalar için de animasyon yapımı gerçekleştirilebilir. Açık kaynaklı olan bir programdır. 3D animasyonların rahatlıkla yapılabilmesine olanak tanıyan Blender, aynı zamanda 2D animasyonların yapılması için de uygundur.