Borsada Trend Çeşitleri Nelerdir?

Yatırım piyasalarında fiyatlar, her zaman tek bir yönde ilerlemez. Yatırımcıların davranışlarına göre farklı yönlerde ve doğrultuda gider. Bu da orta ve uzun vadede piyasa trendlerinin oluşmasına neden olur.

Borsada trend çeşitleri nelerdir?

Trend, en basit haliyle bir piyasadaki yatırım aracının belirli bir zaman aralığındaki yönüdür. Bu trendler, birkaç gün gibi kısa sürebileceği gibi aynı zamanda birkaç ay boyunca da devam eder. Özellikle orta ve uzun vadeli yatırımcılar, trendin yönüne göre hareket eder. Böylece al sat yaparak yatırım portföylerini büyütmeye çalışırlar.

Hisse senedi, Forex ve kripto para piyasaları gibi piyasada karşılaşılan trendler, teknik analizin önemli parçalarındandır. Bir trader olarak kısa vadeli alım satım yapanlar dahi trend takip stratejilerini kullanılırlar. 

Yatırım piyasalarında hem yükselişler hem de düşüşler olduğu gibi aynı zamanda konsolidasyonlar da olur. Bu nedenle borsada trendler 3 farklı grupta incelenir.

Yükselen Trend

Yükselen trend, bir yatırım aracının belirli bir dönemde yukarı yönlü olmasına verilen addır. Yükselen trendlerde her zaman bir dip ve bir tepe vardır. Ancak trendin devam ettiği zaman her yeni tepe, bir önceki dipten yukarı seviyededir.

Yükselen trendler, genellikle boğa piyasalarında görülür. Hisse senedi piyasalarında endekse bağlı olarak kağıtların da trend yönü aynı olur. Bu durum, kripto para piyasalarında daha çok Bitcoin’e bağlıdır.

Örneğin, BİST100 endeksi yükselen trend gösterirken Aselsan firmasına ait hisse senedi de yükselen trend gösterir. Bitcoin’in yükselişte olduğu dönemlerde de kripto paraların çoğunluğu yükseliş trendine girer. Bu, her zaman olacak diye bir kural yoktur. Yatırım türüne, koşullara ve yatırımcı profillerine göre tam tersi durumlar da ortaya çıkar. Bu nedenle iyi bir yatırım planlaması yapılması ve strateji belirlenmesi gerekir.

Boğa trendi olan piyasalarda genellikle şu grafik görüntüsü ortaya çıkar;

Alçalan Trend

Alçalan trend, bir yatırım enstrümanının aşağı yönde hareket edip değer kaybettiği zamanlarda ortaya çıkar. Bu da önemli bir trend tipidir. Alçalan trendde yeni tepeler de görülür. Ancak yeni oluşan dip, her zaman bir önceki tepeden daha aşağıda olur. Yani genel tabloda sürekli düşme eğilimi gösteren bir yatırım aracı vardır. Alçalan trend, şekil itibariyle yükselen trendin tam tersidir. Bu nedenle de alçalan trendler, ayı piyasalarında ortaya çıkar.

Endekslerde ve baskın yatırım enstrümanlarında alçalan trend ortaya çıktığında bu, bağlı yatırım araçlarında da görülür. Tabi bazı piyasa koşullarında bu durumun tam tersi de olur. Örneğin, NASDAQ endeksinde düşüşler yaşanıyorsa Netflix gibi şirketlerin hisse senetlerinde düşüş ihtimali yüksektir. Çünkü endeksi, teknik analiz ile analiz edenler alçalan trendi gördüklerinden piyasada satış baskısı oluşacaktır. Böylece hisse senetleri, değer kaybetmeye başlayacaktır.

Ayı trendi olan piyasa dönemlerinde yatırım araçları genellikle şu hareketleri gösterir;

Yatay Trend

Yatay trend, herhangi bir yatırım aracında yönün belli olmadığı zamanlardır. Bu trend tipinde alıcılar ve satıcılar arasında herhangi bir hakimiyet oluşmamıştır. Dolayısıyla yatırım aracı yatay bir çizgide hareket eder.

Yatay trendler, teknik analiz ile tespit edildiğinde yatay destek ve direnç çizgileri arasında hareket eder. Destek çizgisine yaklaştığında satışlar, direnç çizgisine yaklaştığında ise alışlar artar. Yön, sürekli yer değiştirir.

Yatay trendler, genellikle alçalan ve yükselen trendlere göre daha kısa sürer. Çünkü trend oluşmaya başladıktan sonra alıcılar veya satıcılar kısa süre içerisinde baskın gelir. Mum çubukları, toparlanmaya başlar. Son olarak destek ve dirençlerden herhangi biri kırılır ve yeni bir trend oluşur.

Yatay trendin oluştuğu zamanlarda piyasalar biraz daha risklidir. Alçalan ve yükselen trendlerde olduğu gibi yönün nereye gideceği tam olarak belli değildir. Yatırımcıların bu tarz trendlerde risk yönetimi yaparken dikkatli olması gerekir.

Yatay trendlerde piyasa görünümü şu şekilde olur;

Trend yönüne göre al sat nasıl yapılır?

Trend yönüne göre al sat yapanlara aynı zamanda trend takipçisi adı verilir. Bu yatırımcılar, trendin yönüne göre giriş ve çıkış noktalarını belirler. Buna göre yatırımlarını planlar.

Trend yönünde genellikle destek ve direnç çizgileri kullanılarak al sat yapılır. Bu noktada yatırımcılar, destek noktalarından alım yaparken direnç noktalarından satım yapmaktadır.

Bazı yatırımcılar ise hareketli ortalamalar ile alım satım yapmayı daha çok tercih ediyor. Bazı kişiler, vadeye ve yatırım aracının özelliklerine göre farklı periyotlarda hareketli ortalama kullanır. Bu kişiler, mumun hareketli ortalama çizgisine değdiği anlarda işleme girer.

Borsalarda her iki yönde de işlem açılabildiği için trend takibinin sürekli yapılması gerekir. Yükselen trendlerde long veya alçalan trendlerde short işlemler açılarak trende göre işlem açılır. Eğer trend, yatay şekilde konsolide oluyorsa destek ve direnç çizgileri arasında alım satım yapılır.

Yatırımlarda trend tespit etmenin önemi nedir?

Yatırım piyasalarında uzmanlaşan kişiler, her zaman trend yönünü tespit ettikten sonra işleme girer. Öyle ki vadeyi uzatarak trendin ne kadar güçlüğü olduğunu görür. Böylece işleme olan güveni artar.

Ancak yatırım yapmaya yeni başlayanlar, trendin yönünden ziyada fiyata göre alım satım yapar. Burada risk yönetimi de devreye girmediğinden çoğu işlem, zararla kapatılır.

Trend takibinde yapılan en önemli hata

Trend takibinde yapılan en önemli hata, grafik zaman dilimini kısa tutmaktır. Trendler, her zaman uzun sürdüğünden grafik zaman diliminin de büyük olması gerekir. Bu noktada çoğu uzman, mümkünse 1-7 günlük grafiklere bakmayı öneriyor. Bu zaman dilimi piyasanın o zamanki koşullarına göre 4 saatlik de olur.

Yatırımcılar, trend takip ederken aynı zamanda farklı zaman dilimlerini de açmalıdır. Buna göre trendin ne kadar güçlü olduğu ve oynaklığın çok olup olmadığı analiz edilmelidir. Bu sayede daha iyi bir strateji oluşturulur.

İndikatörler ile trend takip etmek

Yatırımcılar, teknik analizin önemli aşamalarından olan trend takibinde genellikle indikatörlerden yardım alır. Bu noktada çoğu yatırımcı, indikatör olarak hareketli ortalamaları tercih etmektedir.

Hareketli ortalamalar kullanılırken indikatör tipi ve periyod belirlemek için backtest çalışmaları yapılmalıdır. Bunu da piyasanın geçmişine bakarak yapmak mümkün.