B1 Vitamini Nedir? Ne İşe Yarar?

B1 vitamini veya Tiamin (Tiyamin), karbonhidratlarda enerji üretiminde bir koenzim işlevi gören ve suda çözünebilen bir vitamindir. Ayrıca, amino asit metabolizmasında (proteinler) da yer alır ve sinir sistemi için de son derece önemlidir. 

B1 vitamini, sinir ile beraber kalp kası dokularının korunmasını ve gelişmesini sağlar. Vücudun besinleri, özellikle de karbonhidratları metabolize etmesi ve enerjiye dönüştürmesi için B1 vitaminine ihtiyacı vardır. Bu vitamin türü oksijene, ısıya ve UV ışınlarına karşı çok hassastır. Gıdalardaki içeriği, bundan dolayı saklama ve hazırlamaya bağlı olarak tamamen değişebilir. 

B1 vitamini ne işe yarar? 

B1 vitamininin vücut üzerinde birçok işlevi vardır. Karbonhidrat ve proteinlerden enerji üretiminde belirleyici bir öneme sahiptir. Önemli bir fosfat donörü olarak da aynı zamanda uyaranların iletilmesinde de önemli rol oynar ve bundan dolayı sinir sisteminde rolü büyüktür. 

Kalıcı olan bir B1 vitamin eksikliği, iyi bilinen Beriberi hastalığına yol açabilir. Bu hastalık, beyaz pirincin temel gıda olduğu bazı ülkelerde bugün hala görülüyor. Çünkü bu vitamin, pirinç tanelerinin veya tahılların dış tabakasında yer alır ve pirinç taneleri soyulduğu zaman kaybolur. Tiamin’in eksiklik belirtileri, temel olarak kardiyovasküler sistem hasarı ve sinir sistemi bozuklukları kategorilerinde sınıflandırılabilir.

B1 vitamini eksikliği nelere yol açar?

B1 vitamini eksikliği, ilk etapta sadece baş ağrısı ve yorgunluk gibi spesifik olmayan belirtilere yol açar. Vitaminin eksikliği giderilmezse en kötü durum senaryosu, Beriberi hastalığıdır. Bu hastalık, sinir sistemi ile birlikte kalbe ciddi zararlar verir. 

Bu durumdan etkilenenler, daha sonra kas zayıflığı, nefes darlığı, kalp çarpıntısı ve kaslarda kramp gibi birçok problem yaşayabilir. Bununla birlikte Wernicke Korsakoff Sendromu olarak da bilinen psikoz, kafa karışıklığı ve unutkanlık da ortaya çıkabilir.

B1 vitamini eksikliği nasıl anlaşılır?

B1 vitamini eksikliğinin anlaşılması ilk zamanlarda zordur. İlk olarak halsizlik, yorgunluk ve bilişsel işlev bozuklukları ortaya çıkar. Daha sonra ise bu problem, sinir ve kardiyovasküler sistemlerde hasara, güçlü tükürük ile beraber kusmanın eşlik ettiği gıdaları sindirmede artan zorluklara ve kilo kaybına neden olur. B1 vitamin eksikliği ayrıca kalp problemlerine, nörolojik bozukluklara, göz bebeği genişlemesine ve omurgada aşırı duyarlılığa neden olabilir.

B1 vitamini fazla alınırsa ne olur?

B1 vitamini fazla alındığında sıcak basma, terleme, nefes darlığı ve bilişsel işlev bozuklukları gibi bazı semptomlar ortaya çıkabilir. 

B1 vitamini hangi yiyeceklerde bulunur? 

B1 vitamini buğday tohumu yağı, polen ve arı sütü, karaciğer, soya, kepekli tahıllar, kuru meyve (fındık, badem, ceviz), pekmez ve ayçiçeği çekirdeği gibi bazı gıda kaynaklarında bulunur.

B1 vitamini faydaları nelerdir?

• Metabolizmayı güçlendirir
• Bağışıklık sistemini destekler
• Bilişsel işlevi geliştirir
• Alzheimer hastalığını önler
• Kardiyovasküler sağlığı destekler
• Görme yeteneğini arttırır
• Daha iyi bir hafızayı, öğrenmeyi ve dikkat süresini destekler
• Sindirim sistemini güçlendirir
• Ruh halini iyileştirir
• Yaşlanma karşıtı özellikler sunar

Metabolizmayı güçlendirir

Ana enerji taşıyıcı molekül olan ATP'yi ortaya çıkarmak için vücudun, B1 vitaminine ihtiyacı vardır. Bu vitamin, metabolizmanın problemsiz bir şekilde çalışmasına büyük oranda yardımcı olur. Ayrıca proteinler ile beraber yağların parçalanmasını da destekler.

Bağışıklık sistemini destekler

Bu vitamin, bazı durumlarda stres önleyici vitamin olarak isimlendirilir. Bunun nedeni, vitaminin bağışıklık mekanizmasını güçlendirmesi ve vücudun, stresli durumlara karşı dayanma gücünü arttırmasıdır. Ayrıca vitamin, bağışıklık sisteminin birçoğunun bulunduğu konum olan sindirim sistemi duvarları boyunca kas tonunun korunmasına da yardımcı olur.

Bilişsel işlevi geliştirir

Tiamin, beyin ile vücut bağlantısı arasındaki boşluğu tamamen kapatmaya yardımcı olur. Serebellar Sendromu ismiyle bilinen bir tür beyin hasarına karşı da savaşır. Bu vitamin ayrıca, hafıza ve konsantrasyon gücünü geliştirmesiyle de ünlüdür.

Alzheimer hastalığını önler

Vitaminin antioksidan yetenekleri, Alzheimer hastalığı ile beraber bunamanın ilerlemesini engelleyerek yavaşlatır. Hem sinir hücreleri hem de sinir sistemindeki diğer destekleyici hücreler için bu vitaminin olması gereklidir.

Kardiyovasküler sağlığı destekler

Bütün kardiyovasküler sistemin verimli bir şekilde çalışarak sağlıklı kalabilmesi için B1 vitamini gereklidir. Bu önemli vitamin, kas ile sinirler arasındaki sinyalleri iletmek ve sağlıklı bir kalp fonksiyonunu desteklemek için kullanılan nörotransmitter asetilkolinin üretimine de yardımcı olur. Bu vitaminin eksikliği, bundan dolayı düzensiz bir kalp fonksiyonuna yol açabilir.

Görme yeteneğini arttırır

Birçok kişi, görme problemleri yaşamaya başlayana kadar genellikle göz sağlığını hafife alır. Yapılan araştırmalar, bu vitaminin katarakt ve glokom problemlerini önleyerek göz sağlığına fayda sağladığını gösteriyor. Hem katarak hem de glokomda beyin ile gözler arasındaki kas ve sinir mesajlarında kayıplar vardır. B1 vitamini ise bu sinyallerin ileri ve geriye aktarımını uyarır.

Daha iyi bir hafızayı, öğrenmeyi ve dikkat süresini destekler

Yapılan araştırmalar, B1 vitamini eksikliğinin beyinciği olumsuz bir şekilde etkilediğini gösteriyor. Beyincik, denge ve motor kontrol da dahil olmak üzere birçok işlevlerden sorumlu olan beynin çok önemli bir bölgesidir. Ayrıca dikkat, işlemsel hafıza ve dil gibi belirli bilişsel işlevlerde de bu vitamin önemli bir rol oynar.

Sindirim sistemini güçlendirir

Bu önemli vitamin, gıda parçacıklarının tam olarak sindirilmesi için gereken hidroklorik asidin salgılanması için son derece gereklidir.

Ruh halini iyileştirir

Tiamin, zihin ile beraber vücuda stresle başa çıkmanın bir yolunu sağlar. Bundan dolayı bütün B vitamini grubu, anti-stres vitaminler olarak bilinir. İnsan vücudu, enerji üretebilmek için B1 vitaminine ihtiyaç duyar. Bu vitaminin eksikliği ise halsizliğe yol açar.

Yaşlanma karşıtı özellikler sunar

B1 vitamini, vücudu yaşlılık lekeleri ve kırışıklıklar gibi yaşlanma belirtilerinden korumaya yardımcı olabilecek çok güçlü bir antioksidan işlevi görür. Tiamin ayrıca saça, cilde ve tırnaklara da büyük faydalar sağlar.