Microsoft ve OpenAI Ortaklığında Kritik Görüşmeler: Hisseler, Güç ve Gelecek Şekilleniyor

Yapay zekâ çağının en dikkat çekici iş birliklerinden biri olan Microsoft ile OpenAI arasındaki stratejik ortaklık, geleceğe yön verecek yeni kararların eşiğinde. Şimdiye dek 13 milyar dolarlık yatırımın şekillendirdiği bu yakın ilişki, son dönemde hem yönü hem de kapsamı bakımından yeniden değerlendiriliyor. Financial Times’ın aktardığına göre, OpenAI’ın ileride halka arz edilebilmesine olanak tanıyacak bir dönüşüm planı üzerinde çalışan taraflar, bu yeni dönemin şartlarını belirlemek için yoğun bir müzakere süreci yürütüyor.

Bu görüşmelerde en çarpıcı başlıklardan biri ise, Microsoft’un bu yeni düzende nasıl bir pay alacağı ve yatırımının karşılığında neleri koruyacağı. Zira teknoloji devi, yalnızca bir yatırımcı değil, aynı zamanda OpenAI teknolojilerinin önemli bir kullanıcı ve sağlayıcısı konumunda.

Microsoft’un 13 Milyar Dolarlık Yatırımının Yeni Karşılığı Ne Olacak?

OpenAI, kurulduğu ilk yıllarda kar amacı gütmeyen bir yapıda faaliyet göstermeye başlamıştı. Ancak günümüzde şirketin, daha geleneksel ticari modellere geçiş yaparak daha sürdürülebilir ve genişleyebilir bir yapıya dönüşmesi gündemde. Bu süreç, OpenAI'ın yatırımcılar için cazip bir platform haline gelmesini sağlarken, aynı zamanda Microsoft gibi büyük yatırımcıların da ellerindeki hisselerin durumunu sorgulamasına yol açtı.

2019 yılında yapılan ilk yatırım anlaşması, Microsoft’a OpenAI teknolojilerine öncelikli erişim hakkı ve gelir paylaşımı gibi ayrıcalıklar tanımıştı. Ancak söz konusu anlaşmanın 2030 yılına kadar geçerli olması, günümüzdeki gelişmelere yanıt vermekte yetersiz kalıyor. Bu nedenle Microsoft, bu eski anlaşmanın yeniden yapılandırılmasını istiyor ve gelecekteki yapay zekâ teknolojilerine olan erişimini güvence altına almak için yeni şartlar üzerinde ısrarcı davranıyor.

Bazı kaynaklara göre, bu süreçte Microsoft'un, OpenAI’daki hisselerinin bir kısmından vazgeçmeyi bile göze aldığı ifade ediliyor. Bunun nedeni, uzun vadede daha geniş teknolojik faydalar elde edebilmek. Fakat bu durum, her iki taraf için de son derece stratejik hesaplamalar yapılmasını zorunlu kılıyor.

OpenAI Halka Açılmayı mı Hedefliyor?

OpenAI, yakın zaman önce “tartışmalı” olarak nitelendirilen bir planı rafa kaldırarak, dönüşüm süreci sonrasında da kâr amacı gütmeyen yönetim kurulunun kontrolü elinde tutacağını duyurdu. Bu açıklama, şirketin ideolojik köklerinden tamamen uzaklaşmak istemediğini gösterdi.

Ancak OpenAI, klasik bir halka arz modelinden ziyade, faaliyetlerini “kamu yararına çalışan şirket” yapısına dönüştürmeyi hedefliyor. Bu model, bir yandan sosyal fayda odaklı çalışmayı sürdüren bir yapı sunarken, diğer yandan yatırımcılara hisse alabilme şansı tanıyor. Yani kâr güdüsüyle hareket eden yatırımcılar ile kamu yararını gözeten bir yönetim anlayışı arasında denge kurmak planlanıyor.

Bu yapının hayata geçmesi için ise yalnızca yatırımcıların değil, aynı zamanda düzenleyici otoritelerin de ikna edilmesi gerekiyor. Açıkça ifade etmek gerekirse, bu kolay bir süreç değil. Özellikle OpenAI’ın giderek büyüyen etkisi ve teknoloji sektöründeki artan önemi, yasal çerçeveleri de yeniden düşünmeyi gerektiriyor.

SoftBank ve Oracle ile İş Birliği Arayışı Microsoft’la Gerilimi Artırdı mı?

Son dönemde kulislerde dolaşan iddialara göre, OpenAI ile Microsoft arasındaki ilişkilerde bir soğukluk yaşanıyor. Bu durumun temelinde, OpenAI’ın kendi altyapı projeleri için SoftBank ve Oracle gibi şirketlerle iş birliği arayışına girmesi yatıyor. Bu hamle, Microsoft’un bulut altyapı çözümleriyle rekabet halinde olan şirketlerin tercih edilmesi anlamına geliyor ve teknoloji devi için doğrudan bir meydan okuma teşkil ediyor.

Her ne kadar iki firma resmi olarak iş birliklerini sürdürdüklerini belirtse de, bu gelişmelerin ilişkileri zora soktuğu bir gerçek. Zira Microsoft, OpenAI’ın teknolojilerini kullanırken karşılık olarak büyük miktarda hesaplama gücü (cloud computing) sağlıyor. Bu karşılıklı bağımlılık, ilişkiyi bir yandan güçlendirirken, diğer yandan da gerilimli hale getiriyor.

Microsoft cephesinden gelen bir eleştiri, bu duyguyu açıkça yansıtıyor. Şirketteki kıdemli bir çalışanın, OpenAI’ın yaklaşımını eleştirerek şu ifadeleri kullandığı bildirildi:

Para ve hesaplama gücünü verin, gerisine karışmayın anlayışı, açıkça kibirli bir tutumdur.

Bu tür yorumlar, iki taraf arasındaki güven sorunlarının varlığına da işaret ediyor. Dolayısıyla görüşmelerin yalnızca teknik ve finansal meselelerden ibaret olmadığını, aynı zamanda kültürel ve stratejik uyum sorunlarının da masada olduğunu söylemek mümkün.

Görüşmeler Ne Aşamada? Süreç Neden Bu Kadar Kritik?

Şu an için görüşmelerin tam olarak hangi aşamada olduğu açıklanmış değil. Ancak hem şirket içinden gelen sızan bilgiler hem de sektördeki analizler, yoğun bir pazarlık sürecinin sürdüğünü ortaya koyuyor. Taraflar, yalnızca mevcut ilişkileri gözden geçirmiyor, aynı zamanda önümüzdeki yıllarda hangi teknolojilere kimlerin nasıl erişeceğini de belirlemeye çalışıyor.

Bu nedenle, sürecin sonuçları yalnızca Microsoft ve OpenAI’ı değil, geniş bir teknoloji ekosistemini etkileme potansiyeline sahip. Özellikle yapay zekânın gelecekteki yönünü şekillendirecek bu tür ortaklıklar, sadece ticari kazanç değil, aynı zamanda etik ve toplumsal fayda açısından da kritik önemde.

OpenAI’ın halka arz planı neyi hedefliyor?

OpenAI, geleneksel bir halka arzdan ziyade kamu yararına çalışan şirket modeliyle yatırımcılara açık hale gelmeyi amaçlıyor. Bu yapı, hem sosyal fayda üretme amacını sürdürmesini sağlıyor hem de yatırımcıların şirkete sermaye sağlamasına olanak tanıyor.

Microsoft, OpenAI ile yaptığı mevcut anlaşmayı neden yeniden yapılandırmak istiyor?

Microsoft, 2019’da yaptığı yatırımla OpenAI teknolojilerine özel erişim ve gelir paylaşımı hakları elde etmişti. Ancak yapay zekâ teknolojilerinin hızla evrilmesi ve OpenAI’ın farklı altyapı şirketleriyle iş birlikleri kurması, bu anlaşmanın güncellenmesini gerekli kılıyor.

SoftBank ve Oracle gibi firmalarla yapılan görüşmeler Microsoft’un tepkisine mi yol açtı?

Evet, OpenAI’ın bu firmalarla yeni iş birlikleri kurma arayışı, Microsoft’un tepkisini çekti. Bu gelişme, iki şirket arasında bir soğukluk yaratırken, ilişkilerdeki stratejik uyumsuzluğu da ortaya koydu.

OpenAI neden kar amacı gütmeyen yapısını değiştirmek istiyor?

OpenAI, daha büyük yatırımlar alabilmek ve teknoloji geliştirme süreçlerini hızlandırabilmek için klasik bir ticari yapıya yöneliyor. Ancak bu dönüşüm sırasında, kuruluş değerlerine sadık kalma çabasını da sürdürüyor.

Microsoft, OpenAI’daki hisselerinden vazgeçmeyi neden düşünüyor?

Bazı kaynaklara göre Microsoft, yapay zekâ teknolojilerine uzun vadeli erişimi garanti altına almak için hisse oranlarında değişikliğe gitmeye istekli. Bu stratejik bir hamle olarak değerlendiriliyor.

Kurumsal dönüşüm süreci yasal düzenleyiciler tarafından nasıl karşılanıyor?

OpenAI’ın yeni yapısının sadece yatırımcıları değil, aynı zamanda yasal otoriteleri de tatmin etmesi gerekiyor. Kamu yararına şirket modeli, mevcut düzenlemelerle nasıl uyumlu hale getirileceği konusunda belirsizlikler taşıyor.

Bu ortaklığın sektöre etkisi ne olabilir?

Microsoft ve OpenAI arasında yürütülen bu görüşmelerin sonucu, yalnızca iki şirketin geleceğini değil, yapay zekâ sektörünün yönünü de etkileyecek. Özellikle teknoloji paylaşımı ve etik sınırlar konusundaki kararlar, diğer şirketler için de emsal teşkil edecek.