NFT
NFT, “Değiştirilebilir Olmayan Token” ifadesinin kısaltılmış halidir, sanat, müzik, oyun içi öğeler ve videolar gibi gerçek dünyadaki nesneleri temsil eden dijital bir varlıktır. Genellikle kripto para birimiyle alınıp satılırlar ve birçok kriptoyla aynı temel blockchain ağında kodlanırlar.
Her bir NFT, satın alındığı kişiye hizmet eden yerleşik kimlik doğrulamaya sahiptir ve bu sahiplik, NFT’yi benzersiz hale getirir.
NFT tarihçesi
NFT ilk olarak 2013'te oluşturuldu ve CryptoPunks ve CryptoKitties isimli platformların geliştirilmesi sayesinde 2017'nin sonlarında sosyal medyanın ilgisini çekmeye başladı.
Eski Twitter CEO’su Jack Dorsey tarafından NFT hale getirilerek satışa sunulan ilk Twitter paylaşımı, NFT dünyasının büyümesine katkı sağladı.
NFT nasıl çalışır?
NFT'ler son derece güvenli olduğu için Ethereum blok zinciri tarafından tutulur ve blok zincirinden ayrılamaz. Bu nedenle hiç kimse sahiplik kaydını değiştiremez veya mevcut NFT'yi çoğaltma girişiminde bulunamaz.
İnternetteki bilgiler kopyalanabildiği için dijital sanat eserleri uzun süredir tartışma konusu oldu. Fakat NFT'ler, her bir dijital prodüksiyonun sahipliğini güvence altına alarak sanatçıların telif haklarını korumalarına yardımcı olur.
Her geçen gün daha fazla sanatçı NFT dünyasına giriş yaptı. Piyasada birçok NFT türü bulunuyor olsa da, satış platformlarında en çok bu kategoriler talep görmekte:
- Sanat eseri
- Mizah
- Etkinlik biletleri
- Koleksiyon ürünleri
- Müzik ve medya
- Sanal öğeler
- Oyun
- Gerçek dünya varlıkları
- Kimlik
- Domain (alan adı) isimleri
NFT nasıl oluşturulur ve satılır?
Bir NFT yapma süreci şaşırtıcı derecede basittir. Kripto endüstrisi uzmanı olunmazsa bile kişiler, kendi dijital sanatlarını birkaç adımda satışa çıkarabilirler.
NFT'yi oluşturmaya başlamak için, önce kripto cüzdanı, sanatı listelemek istediğiniz NFT pazarına bağlamanız gerekir. Ayarlandıktan sonra dijital sanatı yüklemek için doğrudan pazaryerindeki "NFT oluşturma bölümüne" gidilmelidir. Bu bölümde pazaryeri algoritması, çalışmaları otomatik olarak işleyecek ve satışa hazır getirecektir.
NFT satmak için kripto cüzdanın, seçilen pazara bağlı olduğundan emin olunmalıdır. Fakat hemen hemen tüm platformların, teklifi kabul etmek ve varlığı transfer etmek için belirli bir miktarda gas fee (komisyon) alacağını belirtmekte fayda var. Bu nedenle belirlenen fiyat, en azından bu masrafları karşılamalıdır, aksi takdirde para kaybedilmesi dahi söz konusu olabilir.
NFT nasıl satın alınır?
NFT satın almak da nispeten kolaydır. Bir hesap oluşturup para yatırdıktan sonra doğru dijital eseri bulmak için sayısız koleksiyona göz atılabilir.
OpenSea, objkt.com, Rarible gibi çoğu NFT pazar yeri açık artırma formatında çalışır, yani satın alınması istenen NFT için bir teklif göndermek gerekir.
En Pahalı NFT’ler
Bugüne kadar satılan en pahalı NFT'ler ve internet dünyasının en çok kazandıran 8 dijital sanatı şu şekildeydi:
- Everydays: the First 5000 Days: 69,3 milyon ABD doları
- CryptoPunk #7523: 11,8 milyon ABD doları
- CryptoPunk #7804: 7.6 milyon ABD doları
- CryptoPunk #3100: 7.51 milyon ABD doları
- Crossroad: 6,66 milyon ABD doları
- Ocean Front: 6 milyon ABD doları
- CryptoPunk #5217: 5,44 milyon ABD doları
- World Wide Web kaynak kodu: 5,43 milyon ABD doları
NFT pazarında telif hakkı var mı?
NFT'ler doğrulanabilir verilere ve işlem günlüğüne sahip tokenler olduğu için, her kullanıcı istediği dijital varlığın geçmişini okuma hakkına sahiptir. Ek olarak blockchain'in benzersiz yapısı, tüm NFT'lere ekstra güvenlik sağlayarak sanat eserlerinin değiştirilmesi veya kopyalanmasının neredeyse imkansız hale getirir.
NFT dolandırıcılık oyunu mu?
NFT'lerin gerçek değeri hakkında kullanıcılar her zaman tartışma halindedir. Bazıları bunun internet için yeni bir yatırım olduğuna inanırken bazıları ise patlamayı bekleyen balon olduğunu iddia eder.
Ancak dünyanın en büyük NFT pazarı olan OpenSea'nin 29 Ağustos 2021 işlem hacmi NFT dünyasının ne kadar büyüdüğünü gösterdi. Sadece bir günde 322 milyon doların üzerinde işlem yapılırken, 8 Eylül 2021'de ise günlük işlem hacmi yaklaşık 84 milyon dolara düştü.