Bitirme Tezi
Bitirme tezi ya da bitirme projesi, üniversite öğrencilerinin genellikle mezuniyetten önceki son dönemde aldıkları, belirli bir krediye sahip ödev çalışmasıdır. Bitirme tezinin amacı, üniversiteden mezun olacak öğrencinin akademik düzeyde yetkinliğe sahip olması ve alanıyla ilgili bir konuda örnek proje yürütmesini sağlamaya çalışmaktır.
Bitirme Tezi Nedir?
En temel tanımıyla bitirme tezi, lisans öğrencilerinin son sınıfa geçtiklerinde mezun olabilmeleri için tamamlamaları gereken; bir konu hakkında bilimsel araştırma yöntem ve tekniklerini kullanarak literatür tarama gibi işlemler aracılığıyla hazırladıkları ödev ve sunumdur. Bitirme tezi genellikle 3. sınıfın sonunda veya 4. sınıfın ilk döneminde seçilir. Konu seçimi, danışman seçimi, yazım süreci, okunulan üniversitenin tez yazım kurallarına uygun şekilde şablon hazırlanması gibi süreçlerden geçilerek hazırlanır. Bazı üniversite ve bölümlerde tez çalışmasının tamamlanmasının ardından sunum görevi de verilir. Bu da hazırlanan bitirme tezinin topluluk önünde anlatılmasını içerir. Sunumun amacı ise; hem hazırlanan çalışmaya olan hakimiyeti belirlemek hem de topluluk önünde yapılan işi sunma deneyimi sağlamaktır.
Bitirme Tezi Nasıl Yazılır?
Lisans öğrencileri için tez yazımı uzun bir süreç olsa da yapılacak işleri sıraya döküp planlı bir çalışmayla bu süreç kolaylıkla tamamlanabilir. Tez çalışmasına başlamadan önce danışman seçimi ve konu seçimi, ardından konu ile ilgili kaynakların hazırlanması ve akabinde de yazım sürecine başlanması sıralaması bitirme tezinde önemli ve etkili bir sıralamadır.
Tez Danışmanı ve Konu Seçimi
Bitirme tezinin ilk aşaması tezin alınacağı danışman hocanın seçimi ve hazırlamak istenen alan ve araştrma konusunun belirlenmesidir. Araştırma konusunun seçiminden başlayıp sunum aşamasına geçene dek tüm süreçlerde size destek olacak, tüm bu süreçlerin ardından yaptığınız çalışmayı puanlayacak olan kişi danışmandır. Tez danışmanı ile birlikte ilgi duyduğunuz, sizin için daha eğitici veya daha kolay hazırlanabileceğiniz bir araştırma konusu seçmeniz gerekmektedir.
Bilimsel Araştırma ve Literatür Taramaları
Hangi danışman ile birlikte hangi alanda bir çalışma yapılacağı belirlendikten sonra ikinci aşama olarak belirlenen konu üzerinde araştırmalara başlanmalıdır. Seçtiğiniz konu ile ilgili daha önce yazılmış tezleri, bilimsel makaleleri, dergi ve kitapları detaylı incelemeli; edindiğiniz kaynaklardan yaptığınız çıkarımlar ve bilimsel bilgilerle tez yazım sürecine başlamalısınız.
Tez Yazım Süreci
Bitirme tezi için danışman seçimi, konu seçimi, kaynakların oluşturması gibi adımların ardından tez yazım sürecine başlanır. Bu aşamada dikkat edilmesi gereken en temel konu tezin hangi formatta yazılması gerektiğidir. Zira tez formatları, sayfa sayısı, intihal yöntemleri gibi kriterler her üniversite için farklılık gösterebilmektedir. Bu tür konularla ilgili detayları okuduğunuz üniversitenin web sitesinden veya danışmanınızdan öğrenebilirsiniz.
Bitirme tezi için yazım çalışmasına başlanırken tez formatında yer alan zorunlu bölümler Word sayfasına eklenmeli, ana şablon oluşturulmalı ve ardından şablonun dışında kalan metin ve içerik kısımlarının yazımına başlanmalıdır. Bitirme tezi şablonunun hazırlanması ve bitirme tezinde yer alması gereken bölümler içeriğin devamında maddeler halinde inceleyebilirsiniz. Ana şablonun dışında kalan içerik kısmı yazılırken yalın bir dil kullanılmalı ve aktarılan bilgiler kaynak gösterilerek atıflı bir biçimde yazılmalıdır. Aktarılan her bilgi, bir metot ile savunması yapılacak şekilde düzenli bir şekilde yazılmalıdır. Bu yüzden bir tez çalışmasının içeriği sebep, sonuç ve kanıt odaklıdır.
Bitirme tezinin bölümlerini belirlemek ve ortaya bir şablon çıkarmak için öncelikle üniversite sitesindeki kılavuzlar özenle incelenmelidir. Kılavuzdaki format doğru bir şekilde Word dosyası üzerine aktarılmalı, format düzgün bir şekilde Word dosyasına aktarıldıktan sonra esas içerik kısmına geçilmelidir. Formatın doğru ve eksiksiz hazırlanabilmesi için tez danışmanından bilgi ve görüş alınmalı, sık sık kontrol ettirilmesi sağlanmalıdır.
Üniversitenin resmi tez yazım kılavuzu ve tez danışmanının fikirleri haricinde her tez çalışmasında yer alması gereken zorunlu bölümler bulunmaktadır. Bitirme tezinin bölümleri şunlardır;
İçindekiler
Bitirme tezinin yazımı sürecinde ilk aşama içindekiler sayfasının hazırlanmasıdır. İçerikte yer alacak başlıklar ve alt başlıkların numaralandırılması ile ortaya çıkar. Bir bitirme tezinin iskeletini ortaya çıkaran kısımdır. İçindekiler bölümünde içerikte yer alan tüm başlıklar alt başlıkları ile birlikte numaralandırılmış şekilde yer almalı ve yanlarında sayfa numaraları da bulunmalıdır.
Giriş
Giriş (Abstact) bölümü, araştırma konusu ile ilgili nedenlerin yer aldığı, maksimum 2 sayfadan yer alan bölümdür. Bu bölümde konunun tanımı, araştırmanın temel amacı, araştırma ile ilgili hipotezler ve araştırmanın önemi gibi genel bilgilere yer verillir.
Özet
Özet kısmı, tez çalışmasının genelini kapsayan bilgilerin kısaltmasını ifade eder. 20 ila 30 kelime uzunluğunda yazılan özet bölümünün genellikle hem Türkçe hem de İngilizce dillerinde yazılması istenir.
Kaynakça
Bitirme tezinin sondan bir önceki aşaması olan kaynakça bölümü üniversite öğrencilerinin en zorlandığı kısımlardan birtanesidir. MLA ve APA gibi farklı formatlarda hazırlanan bu bölüm üniversitelerin tez kılavuzlarında detaylı olarak yer almaktadır. Kaynakça bölümünde tez içeriğinde yer alan atıflara verilen numaralandırmalara ait kaynaklara sırasıyla yer verilir.
Sonuç
Bitirme tezinin sonuç bölümünde yapılan araştırmanın sonucunda elde edilen bilgiler ile ilgili kesin sonuçlara yer verilir. Ortalama 1 sayfadan oluşan bu bölüm araştırmanın hangi amaçla yapıldığını ve ne anlatmak istediğini ifade eder.
