Word

Word (Microsoft Word), sözcük işlemci yazılımıdır. Microsoft tarafından geliştirilen “MS Office” paketindeki yazılımlardan birisidir.

MS Word, masaüstü ve mobil cihazlarınızda belge oluşturma, biçimlendirme ve düzenleme özelliklerine sahiptir. Bir yazı yazma programı olan Word, dünyanın en çok kullanılan belge yazılımıdır.

Word’un DOS, Mac Os ve Windows için geliştirdiği her biri birbirinden farklı sürümleri bulunur. Her sürüm serisi farklı gelişim yaşamıştır. Word dosya uzantısı “.doc” veya “.docx” olarak belirtilir.

Word, Microsoft tarafından lisanslandırılan ev, iş, kurumsal ve eğitim olarak farklı paketlerde sunulan Microsoft 365(MS 365) parçasıdır. Ticari sürümleri, bağımsız ve MS Office 365 bileşeni olarak MS Office 365 Preimum aboneliği ile satın alınabilir. Ayrıca Microsoft tarafından sağlanan “Word Viewer” ve “Office Online” şeklinde sınırlandırılmış Word sürümü de bulunmaktadır.

Her bilgisayar kullanıcısının cihazında Word uygulamasını “görüntüleyici” veya “biçimlendirici” fonksiyonlarında kullanabildiği sözcük işlemci yazılımıdır. Bu yüzden yaygın kullanıma sahiptir.

Word tarihçesi

Word, Microsoft tarafından 1983 yılında yayınlandı. “Multi-Tool Word” projesi olarak 1981’de Charles Simonyi ve Richard Brodie ekibi tarafından geliştirilmiştir. İlk Word Xenix için geliştirildi. İlk yayından çok kısa süre içerisinde “Microsoft Word” adını aldı. 1983’te Microsoft tarafından ücretsiz sürüm kopyaları, bir dergiye ek olarak “disk” ile dağıtıldı.

Word, ilk yayınlandığı dönemde benzer alanda faaliyet gösteren belge yazılımlarından farklı olarak fare kontrolü kabiliyetine sahipti. İlk versiyonda “yazı tipi” seçenekleri mevcut değildi. Ancak ilk versiyonda “kalın”, “italik” ve “altı çizili metin” özellikleri mevcuttu. Ayrıca “geri alma” ve “görüntüleme” özellikleri de mevcuttu.

1985’te Microsoft, Word’ün Macintosh için MacOS işletim sisteminde kullanılabilecek versiyonunu yayınlandı. MacOS’ta Apple tarafından geliştirilmiş kendi kelime sözcüsü yazılımı olan MacWrite bulunuyordu. Ancak MS Word’e eklenen işlevsel “WYSIWYG” özellikleriyle birlikte MacWrite’ye nazaran daha fonksiyonel hale geldi. 

Bu nedenle MacOS’ta Word daha fazla kullanılmaya başlandı ve hatta MS-DOS versiyonuna nazaran daha yüksek satış rakamları ortaya çıktı. Bu gelişim Word’ün yeni özellikler kazanabilmesinin önünü açtı. 1986’da Microsoft Word’ü, Atari ile yaptığı anlaşmayla şirketin Atari ST için “Microsoft Write” versiyonuyla yayınladı.

1987’de MacOS’e Word’ün ikinci sürümü yayınlandı. Ancak aynı dönemde MS-DOS için yayınlanan Word 3.0 bulunduğundan eşitleme amacıyla MacOs için yayınlanan sürümü de Word 3.0 olarak isimlendirildi. 

Word 3.0 versiyonunda Microsoft’un “Zengin Metin Biçimi(RTF)” belirtimi ve daha pek çok önemli özelliği içeriyor. Yazılımda çok fazla hata mevcut olduğundan Microsoft, 3.0’ı satın alan müşterilerine 3.0.1 adıyla hatalardan arındırılmış versiyonu ücretsiz olarak dağıttı. 1990’lı yıllarda MacOS’un kendi yazılımının üretimi/geliştirilmesi sona erdirildi ve piyasa tamamen Word’e kaldı.

Microsoft kendi işletim sistemi Windows için Word sürümünü ilk defa 1989 yılında yayımladı.

Windows Word sürümleri

Microsoft, Word’ün Windows versiyonunu ilk defa 1989 yılında yayımladı. 1993’te Word 6.0 sürümü yayınlandı. Bu sürüm MacOS, Windows ve DOS için senkronize sürüm özelliği taşıyordu. Aynı zamanda bu sürüm Word’ün DOS için geliştirilen son sürümü olma özelliğine de sahipti.

Word 6 sürümü MS Office bileşeni olarak Windows 95 (Win95) işletim sistemine kadar piyasaya sürülmüştür. Bu sürüm aynı zamanda 32-bit versiyondur. Microsoft, Win95 ile birlikte Word’ü sürüm numarasıyla isimlendirmek yerine, sürümün yayınlandığı yıl ile isimlendirmeye başladı.

Word’ün en geniş kontrol sunan versiyonu Word 2007 sürümüdür. Bu sürümde “şerit” olarak isimlendirilen kullanıcı arabirimi yazılıma dahil edildi. Şerit, MS Office programları içerisinde ilk defa Word’de kullanıldı. Daha sonra diğer MS Office programları “Excel”, “PowerPoint” ve “Acess” yazılımlarına da eklendi. Windows 7 (Win7) ile birlikte diğer yazılımlar olan Paint ve WordPad uygulamalarında da şerit kullanılmaya başlandı.

Ayrıca Adobe Acrobat ve XPS dosyaları formatında kayıt özelliği ile birlikte Wordpress gibi web tasarım yazılımlarına dinamik yükleme özellikleri getirildi.

Mac Word sürümleri

1984’te ilk Mac sürümü yayınlandıktan sadece 1 yıl sonra Microsoft Mac için özel Word sürümü Word 1.0’ı yayınladı. 1987’te de Word 3.0(DOS ile sürüm eşitlemesi için 2.0 atlandı), 1990’da Word 4.0 ve 1992’de Word 5.1 sürümü yayınlandı. Bu sürüm Mac için geliştirilen son özel Word sürümü oldu.

Microsoft Word 6.0 ile tüm platformlardaki sürümlerini bağladı. Microsoft’un 2000’de yayınlandığı Word 2001 klasik Mac OS sürümü uyumlu son versiyon özelliğine sahipti. Yeni Mac OS X üzerinde yalnızca “Klasik Ortam” içerisinde çalıştırılabiliyordu. Bu nedenle Microsoft 2001’de Word X sürümünü yayınlayarak, Mac OS X’de yerel kanyakta çalışan bir versiyonu geliştirdi.

Word mobil sürümleri

Mobil cihazlarda belge oluşturma, düzenleme ve biçimlendirme imkanı sağlayan Word mobil sürümü de mevcuttur. 2015’te Windows 10(Win10) mobil için piyasaya sürülmüştür.

Mobil sürümlerinde klasik şekilde;

• Yazı tipi boyutu
• Yazı rengi değiştirme şeklinde temel biçimlendirme yeteneklerine sahiptir.

Mobil sürümleri kısıtlı özelliğe sahiptir. Mobil Word sürümünde;

• İzlenen değişiklikli belgelerin düzenleme
• Parola korumalı belgeleri açma
• Yazı tipi ve stili, metin hizalama
• Dip ve son not, sayfa üst ve alt bilgi, liste girintileri ve yazı tipleri(belirli) görüntüleme, fonksiyonlarını yerine getiremez.

Word yerel dosya biçimleri

Word dosyalarının kendisine özel dosya biçimleri bulunur.  Word dosya uzantıları şu şekilde betimlenir;

• Klasik/Eski Word Belgesi “.doc”
• Klasik Eski Word Şablonu “.dot”
• Klasik/Eski Word Belge Yedeği “.wbk”
• XML Word Belgesi “.docx”
• XML Word Makro Açık Belge “.docm”
• XML Word Şablonu “dotx”,
• XML Word Makro Açık Belge “.dotm”
• XML Word İkili Belge “.docb”

Microsoft Word ne işe yarar?

Microsoft Word yazılımı yüklü PC, Mac veya mobil cihazda tüm yazı yazma işlemleri yapılabilir ve fonksiyonel faktörlerle zenginleştirilebilir/özelleştirilebilir. Word yazılımında;

• Sıfırdan belge/şablon yaratma,
• Belgeye yazı(metin), görsel(görüntü, resim, video) ekleme,
• Belgeyi kaydetme, saklama ve paylaşma,
• Düzenleme ve biçimlendirme,
• Belgeyi şifreleme,
• OneDrive bağlantısıyla farklı platformlar(bilgisayar, tablet ve telefon) üzerinden belgeye erişme,

Word sürümleri

Microsoft Word’ün tüm platformlar için geliştirilen sürümleri birbirinden farklıdır. Farklı sürüm gelişim süreçleri işlemiştir.  Bu yüzden platformlara göre sürüm gelişimleri farklı olarak ele alınır.

Word Windows sürümleri

1.0 ile 6.0 arası sürümler

• “1989” Word 1.0
• “1990” Word 1.1
• “1991” Word 1.1a
• “1991” Word 2.0
• “1993” Word 6.0

7.0 sürümü

• “1995” Word 95

8.0 sürümü

• “1997” Word 97

8.5 sürümü

• “1998” Word 98

9.0 sürümü

• “1999” Word 2000

10.0 sürümü

• “2001” Word 2002

11.0 sürümü

• “2003” Word 2003

12.0 sürümü

• “2006” Word 2007

14.0 sürümü

• “2010” Word 2010

15.0 sürümü

• “2013” Word 2013

16.0 sürümü

• “2016” Word 2016
• “2019” Word 2019
• “2021” Word 2021

Klasik Mac OS ve Mac OS sürümleri

Word 1 ile Word 6.0 arası sürümleri

• “1985” Word 1
• “1987” Word 3
• “1989” Word 4
• “1991” Word 5
• “1992” Word 5.1
• “1993” Word 6

8.5 sürümü

• “1998” Word 98

9.0 sürümü

• “2000” Word 2001

10.0 sürümü

• “2001” Word X

11.0 sürümü

• “2004” Word 2004

12.0 sürümü

• “2008” Word 2008

14.0 sürümü

• “2010” Word 2011

16.0 sürümleri

• “2015” Word 2016
• “2019” Word 2019
• “2021” Word 2021

Word MS-DOS sürümleri

• “1983” Word 1
• “1985” Word 2
• “1986” Word 3
• “1987” Word 4
• “1989” Word 5
• “1991” Word 5.1
• “1991” Word 5.5
• “1993” Word 6.0

Word diğer platformlardaki sürümleri

Atari ST

• “1988” Microsoft Write

OS/2

• “1989” MS Word 5.0
• “1991” MS Word 5.5
• “1990” MS Word Sunum Yöneticisi 1.1
• “1991” MS Word Sunum Yöneticisi 1.2

SCO Unix

• “1990” Word Unix 5.0
• “1991” Word Unix 5.1