İşlemci ve Ekran Kartı Sıcaklığı Kaç Olmalıdır? Isınan CPU ve GPU Nasıl Soğutulur?

Yüksek işlemci sıcaklığı cihaz performansını doğrudan etkilediği için kullanıcıların önem vermesi gereken bir konu. Oyunlarda FPS droplara, render ve diğer çıktılarda yavaşlamalara ve hatta veri kayıplarına yol açabilir. Bu yazıda hem mobil, hem de PC tarafında işlemciler için ideal sıcaklık değerlerini, yüksek sıcaklıkların yazılımsal ve donanımsal dokunuşlarla nasıl düşürülebileceğini ele alacağız. 

PC İşlemci (CPU) İdeal Çalışma Sıcaklığı Nedir?

Bilgisayardaki tüm işlemlerin yürütülebilmesi için ana donanım bileşeni CPU, yani işlemcidir. Hal böyleyken bilgisayarınızda herhangi bir işlem yapmıyorken dahi işlemcinizin yaz aylarında 55 santigrat dereceye kadar, kış aylarında ise 35 santigrat dereceye kadar ısınması gayet doğaldır. Eğer CPU’nuz boşta ve genel kullanımda bu değerlere yakın sıcaklıklarda seyrediyor ise sorununuz yok demektir. 

Video edit, çizim ve grafik programları, mühendislik programları gibi yoğun güç tüketimi gerektiren çalışmalar yaptığınızda ise bilgisayar işlemcisi ideal çalışma aralığı 75-90 santigrat derecedir. Bilgisayar fanınız bu değerlere gelindiğinde otomatik olarak en yüksek devirde çalışmaya başlayacak ve CPU Nedir? sıcaklığını ideal seviyede tutmaya çalışacaktır.

AMD ve Intel İşlemcilerden Hangisi Daha Az Isınıyor?

2000’li yılların ortalarında çıkardığı işlemci ve ekran kartı modelleriyle o dönem eleştiri yağmuruna tutulan AMD, yeni nesil GPU ve CPU modellerinde ısınma problemini çözmüş görünüyor. Ancak bilgisayarınızda Ryzen serisi öncesine ait bir işlemci varsa az sonra vereceğimiz tavsiyeleri düzenli olarak uygulamalısınız.

Intel tarafında ise ısınma problemi çok daha önce rafa kaldırılmış bir problem. Hem daha düşük güç tükettikleri, hem de yanlarında gelen stok fanın etkinliği sayesinde Intel işlemciler eğer uygun oldukları iş yükleri altındaysalar ve düzenli bakımları yapılıyorsa ısınma problemi yaşatmıyorlar.

PC Ekran Kartı (GPU) İdeal Çalışma Sıcaklığı Nedir?

Özellikle oyunların sistem ihtiyacının artması ile ekran kartı sıcaklıklarını kontrol altında tutmak öncesine göre daha önemli bir hal aldı. AMD ve Nvidia marka ekran kartlarının çoğu masaüstü tarafında en az 2 fanlı olarak geliyor. Dizüstü cihazlarda ise daha önce herhangi bir soğutma yapılmayan ekran kartı modülleri artık soğutma bloğuna bağlanıyor. Ekran kartı bilgisayarınız boştayken kullanılan bir bileşen değildir, bu nedenle işlem yapılmıyorken ideal ekran kartı (GPU) sıcaklığı yaz aylarında 35 santigrat derece, kış aylarında 25 santigrat derece dolaylarında olmalıdır. 

Dikkat!

Yük altında değilken ekran kartı sıcaklığı ideal seviyelerin üzerinde geziniyor ise bilgisayarınızda cripto mining virüsü bulunuyor olabilir. Tabii sadece bakım zamanı gelmiş de olabilir ancak bu konuda tedbirli olmanızda fayda var.

İşlemci Isınmasına Yazılımsal ve Donanımsal Çözümler

Yazılımsal tarafta işlemci ısınmasını azaltabilmek adına yapabilecekleriniz kısıtlı ancak eğer sorun buradan kaynaklanıyorsa etkilidir. Gereğinden fazla ısınan bir CPU veya GPU’ya sahipseniz şu talimatları uygulayabilirsiniz:

• Arkaplanda çalışan program ve servisleri Görev Yöneticisi aracılığıyla kontrol edin. Burada yüksek CPU ve RAM tüketen programları sıralayabilir, kullanmadıklarınızı kapatabilir ve gerekiyorsa silebilirsiniz.
• Korsan kripto para madenciliği son dönemde tarayıcıları tehdit ediyor. Eğer olağan bir tarayıcı gezintisinde dahi ısınma problemi yaşıyorsanız bilgisayarınız korsanlar tarafından kripto para üretimi için kullanılıyor olabilir. Derhal bir antivirüs programı ile tam tarama yapmanızı ve tarayıcınızı tamamen silip tekrar kurmanızı öneririz.
• Oyun oynarken yaşanan ısınma sorunları genellikle yüksek ayarlardan kaynaklanmaktadır. Eğer oyunda bir süre sonra FPS drop, takılma ve kapanma sorunu var ise oyun grafik ayarlarını daha ideal bir seviyeye çekmelisiniz.
• Render ve mühendislik programları kullanımı sonucu ısınma sorunu gayet olağandır. Ancak işinizi yapamayacak hale geliyorsanız program ayarlarından maksimum çıktı miktarını sınırlayabilir, mümkünse tüm işlemci çekirdeklerine eşit iş yükü paylaşımı seçeneğini aktifleştirebilirsiniz.

İşlemci ısı düşürme işleminde en etkili çözüm tabii ki donanımsal müdahale. Eğer bilgisayar parçalarını ayırmayı ve geri birleştirmeyi bilmiyorsanız bir bilgisayar servisinden bakım ve temizlik hizmeti alabilirsiniz. Kendiniz yapabilecek iseniz:

• Fan pervanesinin dönüşü etkileyecek birikmiş ve kalıplaşmış toz ve kiri temizleyin, bu sırada pervaneyi mümkün olduğu kadar az döndürün.
• Soğutma bloğu ile işlemci, ekran kartı arasında iletim katmanı olarak kullanılan termal macunu yenileyin. Her 6 ayda bir termal macununuzu yenilemeniz önerilir. Ancak termal macun tercihini ucuz ürünlerden yana kullanmanız sorunu daha da büyütebilir. 
• Bilgisayar anakart yüzeyinde uzun süre kullanım sonucu “yapışkan” ve yarı ıslak bir katman oluşması sıkça görülür. Çevredeki toz, nem, eğer laptop ise klavye aralıklarından sızan ter ve diğer sıvılar anakartın yüzeyini kaplayabilir. Sonucunda anakart veri yolları eski işlevselliğini kısmen ve hatta tamamen kaybedebilir. Çözümü ise kesin olarak “sanayi tipi olmayan” tiner veya devre temizliği için özel üretilmiş çözeltiler kullanmaktır. Merak etmeyin, tiner elektronik devrelere zarar vermez. Temizlik sonrasında basınçlı hava veya soğuk fön ile iyice kuruduğundan emin olmanız yeterli.