Müsilaj
Müsilaj, birçok bitki ile beraber bazı mikroorganizmaların katkısıyla üretilen bir maddedir. Bu madde, yapışkan, kalın ve sümüksüdür. Müsilaj, deniz sıcaklıklarının artmasından dolayı bakterilerin çoğalmasıyla oluşur.
Denizlerdeki müsilaj, özellikle de balıkçılar için bir kabustur. Bu madde, balık ağlarına yapışarak balıkların yakalanmasını zorlaştırır. Bitki müsilajı ise su ve yiyecek depolamada rol oynar. Tohumların çimlenmesine ve zarların kalınlaşmasına yardımcı olur. Kaktüs (diğer sulu meyveler) ve keten tohumu özellikle zengin müsilaj kaynaklarıdır.
Müsilaj neden oluşur?
Kanıtlanmış müsilaj nedenleri aşağıdaki tabloda gösterilmiştir:
Deniz kirliliği |
Deniz suyunda azot ve fosforun aşırı artışı |
Su sıcaklığının mevsimsel standartların üzerinde olması |
Küresel ısınmanın etkisi |
Deniz durgunluğu ve bitki mikroorganizmalarında artış |
Müsilaj nasıl çalışır?
Genel bir kural olarak bu madde, onları barındıran bitkileri korur. Ayrıca bunları besler ve onlara büyük emici özellikler verir. Müsilaj, bitkilerin emdiği suyu dokularında tutacak bir jele benzetilebilecek kıvamlı bir maddedir. Bitki müsilajdan oluştuğunda bu madde, bitkinin emeceği suyu tutacaktır. Bu ilginç madde, büyük bir emme kapasitesine sahiptir.
Müsilaj açısından zengin kuru bir bitki, suyla karıştırıldığında önemli ölçüde şişer. Müsilajların tipik olarak işlevi, bitkinin erozyonunu önlemektir. Bu madde, doğal yağlayıcılar olarak kabul edilir. Bazı etobur bitkiler, bu maddeyi, yapışkan bir müsilaj versiyonuyla böcekleri yakalamak için kullanır. Bitki, daha sonra böcekleri yakalamak için yapışkan damlacıkların oluşacağı tüylerdeki müsilajı salgılar. Müsilaj, bitkinin kök sistemi için bir koruyucu görevi görür.
Müsilajın canlılarda etkileri
- Müsilajlar, deniz tabanına levha gibi yayılarak oksijen üreten organizmaların ışıkla temasını keser. Bu nedenle sudaki oksijen seviyesini azaltır.
- Deniz ayrıca, havadaki zararlı maddelerin arınmasına da katkıda bulunur. Denizde yüksek düzeyde karbon birikimi varsa bu, havadan karbonun temizlenmesine katkısını azaltacaktır.
- Yapışkan yapısından dolayı canlılara faydalı larvaları içeride hapseder. Ayrıca gıda ile teması keser.
- Bu madde, deniz bitkilerinin üzerini kapatır ve deniz tabanında yaşayan bazı canlıları aydınlığa çıkarır. Bu da beslenmelerini ve nefes almalarını engeller. Böylece canlı çeşitliliği azalır.
- Mukus tabakası balık, midye ve diğer kabukluların solungaçlarını tıkayarak nefes almalarını imkânsız hale getirir. Daha birçok nedenden dolayı deniz canlıları için besin, oksijen ve yaşam alanını azaltır.
Deniz yaşamını tehdit eden müsilaj ile teması halinde insanlar da zarar görebilir. Uzmanlar, artan deniz kirliliğinin yarattığı deniz yosunu, denizanası ve süngerlerin toksin olmadığını belirtiyorlar. Ancak bunlar, cilt ile temas ederse kızarıklık ve tahrişe neden olur.
Müsilajı önlemek için neler yapılmalıdır?
- Evsel atık arıtma kanallarının kalitesi iyileştirilmelidir.
- Endüstriyel (sanayi) atık arıtma sistemlerinin kalitesini artırılmalıdır. Bu şekilde tehlikeli maddelerin denize deşarjı da önlenir.
- Deniz alanlarındaki organik kirletici yükü azaltılmalıdır.
- Sığ kıyı bölümlerinin düzenli olarak temizlenmesi gerekir.
- Limanlarda düzenli kontrollü denetimler sağlanmalıdır.
- Cam, plastik, karton gibi atıkların denizlere atılması engellenmelidir.
- Sanayi bölgelerine yakın olan deniz bölgeleri koruma bölgesi olarak belirlenmelidir. Ayrıca denetimleri de güçlendirilmelidir.