Kayıt Defteri

Registry Editor veya regedit.exe olarak da bilinen kayıt defteri, Windows işletim sistemlerinin tümünde kurulu olan ve yazılım, donanım, bilgi, ayar ve seçeneklerin depolandığı bir veritabanıdır. 

Windows işletim sistemi ilk piyasaya sürüldüğünde işletim sisteminin ve yüklenen programların ayarlarını depolamak için büyük ölçüde .ini dosyalama sistemi kullanılıyordu. Sistemde gerçekleşen yeni bir ayarlama işletim sistemi dosyaları arasında .ini uzantılı yeni bir dosya oluşturuyor ve saklanıyordu. Bazı görevler için bu sistem hala kullanılsa da Windows 3.1 ve sonrasında çıkan tüm 32 ve 64 bit Windows versiyonlarında bilgileri tek bir merkezde toplamak ve dizin haline getirmek için kayıt defteri kullanılmaya başlandı.

Kayıt defteri ne işe yarar?

Kayıt defteri, hiyerarşik bir yapı ile tasarlanan bir veritabanı topluluğu olduğu için Windows işletim sistemlerinin sorunsuz çalışabilmesine olanak sağlar. Windows işletim sisteminin DNA’sı gibi çalışır ve olayların ve ayarlamaların her zaman belirli bir plan dahilinde gerçekleşmesini sağlar. 

• Birçok yazılım programı ve donanım aygıtının hayati bilgilerini ve ayarlarını takip eder.
• Kullanıcı tercihlerini ve işletim sistemi yapılandırmalarını korur.
• Windows işletim sistemi üzerine yeni bir program kurulduğunda kayıt defterinde birkaç yeni talimat, referans veya yazılımın güncellenmesi gerekebilir. Bu durumlarda kayıt defteri kolay etkileşime yardımcı olur ve yüklenen programların konumu (bulunduğu dizin), dosyalar ve programın nasıl başlatılacağına ilişkin talimatlar gibi önemli bilgileri depolar.

Kayıt defteri nasıl açılır?

Kayıt defterine erişmek ve yapılandırmak için Kayıt defteri düzenleyicisi programı kullanılır. Varsayılan olarak Windows 95, Windows 98, Windows NT, Windows 2000, Windows XP, Windows 7, Windows 8, Windows 10 ve Windows 11 işletim sistemleri ile birlikte yüklü gelen ve herhangi bir yükleme gerektirmeyen bir yardımcı programdır. Kayıt defteri düzenleyicisi, kayıt defterinde yer alan veritabanı dosyalarını görüntülemeye ve düzenlemeye imkan sağlar.

Kayıt defteri düzenleyicisini açmak için bilgisayarınızda sırasıyla Başlat > Çalıştır adımlarını izleyip açılan metin kutucuğuna regedit yazabilirsiniz. Windows 10 ve Windows 11 işletim sistemlerinde Başlat menüsü olmadığı için kullanıcılar bu konuda sorun yaşayıp arama motorlarında Windows 10 kayıt defteri nasıl açılır? ve Windows 11 kayıt defteri nasıl açılır? gibi aramalar yapmakta. Bu işletim sistemlerinde Çalıştır alanına erişmek için klavyenizden Windows tuşu ve R harfine aynı anda basarak açılan metin kutucuğuna regedit yazdıktan sonra Tamam butonuna basarak kayıt defteri düzenleyicisine erişebilirsiniz.

Kayıt defterine giriş yaptıktan sonra karşınıza görseldeki bir ekran çıkacaktır;

Bu dosyaların anlamları şu şekildedir;

HKEY_CLASSES_ROOT: Dosya adı, uzantısı ve birbirleri ile olan ilişkileri ile birlikte COM kayıtlarını içerir.

HKEY_CURRENT_USER: İşletim sistemi üzerinde birden fazla kullanıcı olduğu durumlarda her kullanıcıya ait yapılandırma ve ayarlamarı içerir.

HKEY_LOCAL_MACHINE: Bilgisayar üzerinde tüm kullanıcılara ait donanım ve yazılım konfigürasyonlarını içerir.

HKEY_USERS: Sistem üzerinde kayıtlı olan kullanıcılara ait bilgilerin yer aldığı ve saklandığı birimdir.

HKEY_CURRENT_CONFIG: Bilgisayarda yer alan donanım konfigürasyonuna ait bilgilerin yer aldığı birimdir.