İlahi bakış açısı
İlahi bakış açısı (Tanrısal anlatıcı); edebi eserlerde anlatıcının, anlattığı olay örgüsüne hakim, kişilerin hem iç dünyasını hem de geçmişte yaşadığı ve gelecekte yaşayacakları olayların tümünü bilen, olayları gözlemci bir teknikle anlatma sanatıdır.
Ayrıca ilahi bakış açısı, kendisinin değil başkalarının yaşamış olduğu olaylar yorumlanırken gözlemci bir teknikle anlatılması ve konuda yer alan kahramanların iç dünyalarına göre hareket edilmesiyle ortaya çıkan yazma sanatına verilen isimdir. Bu yazma sanatında yer alan birçok esere de rastlanır. Örneğin, Eylül romanında Mehmet Rauf, Savaş ve Barış romanında Tolstoy ilahi bakış açısını kullanmışlardır.
İlahi bakış açısının özellikleri nelerdir?
İlahi bakış açısı türünde yazılan eserlerde yaşanmış ve yaşanması ihtimal olan olayları görür ve algılar. Genellikle üçüncü tekil kişi çekimleriyle yazılar yazılır. Yazar, kahramanın bilemediği bilgilere, duygulara ve düşüncelere sahiptir. İlahi bakış açısının özellikleri şunlardır:
- Olayları anlatan kişi iyi bir gözlemcidir.
- Gözlemler tarafsız bir dille anlatılır.
- Kişi yaşanmış ve yaşanacak olan her durumu bilir.
- Roman kahramanının aklından geçenleri bilir, onun neler yapabileceğini önceden fark eder.
- Olaylara hakim ve kahramanının içini okuyabilir.
- Okuyucu ile diyaloğa girebilir ve sohbet havasında olabilir.
- Okuyucuya yol göstermeyi tercih edebilir.
- Karşıdan bakmasını ve olayların dışında kalmasını bilen kişidir.
- Her şeyi bilen ilahi bir güce sahip olan anlatıcı ilahi bakış açısı özelliği taşıyor demektir.