Semantik
Semantik, bir ses biriminden bir cümleye kadar olabilecek dil birliklerinin ifade ettiği içerik demektir. Semantik, aynı zamanda bir bilimin de ismidir. Anlambilim olarak ifade edilen semantik, anlama ilişkin pek çok sorunu konu edinir. Dili anlam yönünden inceleyen bir bilim dalıdır. Semantik felsefi ya da mantıksal ve dilbilimsel olmak üzere iki farklı açıdan ele alınır. Bir kavrama ya da dil birliklerine yüklenen anlamı inceler. Çeşitli yaklaşımlarda bulunarak bu anlamın söz konusu dil birliklerine nerede ve nasıl verildiğini ele alır. Bunun yanında anlamların ortaya çıkış teorilerini bilimsel bir gözle inceler.
Dil hem sözel olarak hem de tarihin ilerleyen devirlerinde yazılı olarak devam etmiştir. Bu noktada insanlar iletişim kurmak için dil kanalını tercih ederler. İnsanların kullandıkları dilde kelimeler araçlarıdır. Semantik de bu araçların niteliğini ve bu araçlara yüklenen anlamı bilimsel bir perspektifte ele alır. Dilde kullanılan kelimelere yüklenen anlamlar cümleleri oluşturur. Cümleler de kelimelerden daha gelişmiş dil birlikleri olarak ortaya çıkar. Semantik, tüm bu dil birliklerinin anlatmak istediği ifadeleri incelemeye alır. Cümlelerin kurulduğu bağlamlar ve kelimeler gibi çeşitli noktaları göz önünde bulundurarak dili inceler.
Semantik ne anlama gelir?
Semantik, kısa bir tanımla dil birliklerinin birleşmesini ve anlamını inceleyen bilim dalı olarak isimlendirilir. İletişimde kullanılan her türlü dil birliğinin kendine ait bir anlamı bulunur. Bunun yanında yan yana gelen çeşitli dil birlikleri de ilk halinden daha farklı anlamlar ifade eder. Semantik dil birliklerinin ortaya çıkarabileceği bütün anlamları ele alır. Dilde birden fazla anlama gelebilecek pek çok farklı dil birliği bulunur. Semantik de bunları terimsel durumlarına göre ya da kullanıldığı bağlama göre ele alır.
Anlambilimine dayalı olan her şey semantiğin konusu olur. Yani gündelik hayatta kullanılan konuşma dili, akademik dil ya da terimsel bazı kavramlar gibi çeşitli konular semantiğe katkı sağlamaktadır. Dilin içerdiği pek çok zengin kaynak semantik kapsamında inceleme için önemli bir havuzdur.
Dilbilimine göre semantik nedir?
Dil bilimine göre semantik oldukça geniş bir açıdan ele alınır. Dil bilimine göre anlama ilişkin pek çok sorun vardır. Anlambilim bunun nedenlerini, aralarındaki bağıntıları ya da değişimleri ele alır.
Dil bilimine göre göstergeler, bütün ögeleri bir araya geldiğinde belli bir anlam ifade eder. Tek başlarına herhangi bir anlam taşımazlar. Ancak bu dil birliklerine bir düşünce aktarımı sağlandığında bir anlam ortaya çıkar. Semantik de bu noktada dil biliminde yer alan konuları inceler. İletişim halinde bulunan herkes, semantik kapsamına girmektedir.
Semantik bilimi neyi ifade eder?
Semantik bilimi, dil gelişiminde de önemli bir yeri olan bir bilim dalıdır. Konuşma dilindeki kelimelere anlam yüklenmesi ile ortaya çıkar. Semantik bilimi, 19. yüzyılın başlarında ilk çalışmaların yapıldığı bir daldır. Bu araştırmalar, ilk etapta dilin evrimsel boyutu üzerindeydi. Ancak 20. yüzyılın başlarında dilin yapısı ve eş süremli boyutu ile ilgili çalışmalara dönüştü. Dilbilimin öbür dallarına göre semantik, daha geç bir gelişim kaydetmiştir. Bunda dilin ilk olarak temel yapısının tanınmasının gerekliliği büyüktür. Ancak semantik, geç de olsa önemli çalışmalar ile hızlı bir ilerleme kaydetti.
Semantik kendi içerisinde başlıkları ayrıldığında şu şekilde sıralanır: |
Göstergebilimsel semantik |
Kavram bilimi ve ad bilimi olarak semantik |
Dilbilimsel semantik |
Üretici semantik |
Yapısal semantik |
Genel semantik |