Jailbreak

Jailbreak, üreticinin sunmuş olduğu sınırlamaları ortadan kaldırmak için gerçekleştirilen bir işlemdir. Apple tarafından üretilmiş olan iPhone gibi cihazlarda yapılır. Jailbreak yapıldıktan sonra cihaza resmi olmayan uygulamaları yükleyebilir ve kısıtlanmış ayarları ortadan kaldırabilirsiniz.

Jailbreak terimini açıklayan en önemli ifade ayrıcalık yükseltme olarak bilinir. Kullanıcı belirli özelliklere daha yüksek düzeyde erişme fırsatı elde eder. Aslında bir işletim sisteminin tasarımında yer alan güvenlik açığından faydalanarak arka kapıdan yola devam etmek demektir.

Jailbreak ne anlama gelir?

Jailbreak, iOS işletim sistemine sahip cihazlarına yetkisiz bir biçimde giriş yapmak anlamına gelir. Jailbreak yapıldıktan sonra cihazda çeşitli özelleştirmeler ve ince ayarlar yapılabilir. Jailbreak terimi sadece Apple cihazları için geçerlidir. Android telefonlarda bu işlem rooting olarak adlandırılır.

Apple cihazlara jailbreak yapılmasını önermez. Çeşitli riskler taşıdığı için cihazlarda belirli sorunlara sebep olabileceğini belirtir. Apple tarafından sunulan iCloud, iMessage, FaceTime ve Apple Pay gibi hizmetleri kullanmada sorun yaşayabilirsiniz. Ayrıca çeşitli güvenlik ihlalleri söz konusu olabilir.

Jailbreak yöntemi Apple'ın kullanıcılara bazı özellikleri kullanmada çeşitli kısıtlamalar getirdiği için ortaya çıkmıştır. Genel olarak kısıtlamalar kullanıcı güvenliği, yasal korumalar ve Apple'ın ekstra gelir elde etmek istemesi (App Store satın alımları yoluyla) ile bağlantılıdır.

Jailbreak yapılmış telefon nasıl anlaşılır?

Bir telefona jailbreak yapılıp yapılmadığını anlamak mümkündür. Bir telefona jailbreak yapılıp yapılmadığını kontrol etmek istiyorsanız en garanti yöntem Apple'a başvurmaktır. Apple yetkilileri telefonunuza jailbreak uygulanıp uygulanmadığını hızlı bir şekilde kontrol edebilirler.

• Cydia aramasını yapın: Telefonunuza jailbreak uygulanıp uygulanmadığını merak ediyorsanız ilk kontrol etmeniz gereken Cydia uygulama mağazasıdır. Telefonunuzda "Cydia" şeklinde arama yaparak uygulamanın yüklü olup olmadığını kontrol edebilirsiniz.
• Fabrika ayarlarına geri dönün: Telefonunuzda jailbreak olup olmadığı konusunda pek fazla kafa yormak istemiyorsanız telefonu fabrika ayarlarına geri döndürün. Bunu yaptığınız zaman jailbreak işlemi ortadan kalkmış olacak ve telefon orijinal haline dönecektir.

Jailbreak yapmanın çeşitli avantajları ve dezavantajları vardır. Jailbreak yapılmış bir telefon kullanmadan önce bunları en iyi şekilde incelemelisiniz. Jailbreak işleminin yasal veya güvenli olup olmadığını merak ediyorsanız bu konuda ek bilgi almak isteyebilirsiniz.

Jailbreak yapmak yasal mı?

Jailbreak yapmak her zaman yasal değildir ama belirli koşullar altında yasal sayılır. Jailbreak, dijital telif hakkı sorunlarını ele alan Digital Millennium Copyright Act (DMCA) isimli yasa kapsamında değerlendirilir. Telif haklarıyla korunan yazılımlara erişmek için kilidi ortadan kaldırmak yasa dışıdır.

Buna rağmen ABD'de kongre kararıyla 2010 yılında telefonlara jailbreak yapmak yasal hale getirildi. Android telefonlar için ise root etmek aynı kapsama dahil edildi. 2015 yılında ise kapsamı genişletilerek saatler ve tabletler dahil edildi. Ancak kongre kararındaki detayı atlamamak gerekir.

Kongre, bir akıllı cihaz için yasal olarak edinilmiş uygulamalar kullanmak için jailbreak yapmayı yasal hale getirilmiştir. Yasa dışı olarak edinilen bir uygulamayı kullanmak için jailbreak yapmak ise yasa dışıdır. Herhangi bir problem yaşamadan önce bunu göz önünde bulundurmalısınız.

Jailbreak yapmak güvenli mi?

Jailbreak yapmak istiyorsanız ve aklınızda bunun yasal olup olmadığından çok güvenilir olup olmadığı düşüncesi varsa ne yaptığınızı bilmeniz önemlidir. Jailbreak yaptığınız zaman Apple'ın iOS işletim sistemi için belirlemiş olduğu kullanım şartlarını ihlal etmiş olursunuz.

Buna ek olarak cihazınızı bir dizi riske maruz bırakabilmeniz söz konusudur. Güvenlik açıkları, kararlılık sorunları ve pil ömrünün azalması gibi sorunlarla karşılaşabilmeniz olasıdır. Ayrıca, cihaza jailbreak yaptığınız zaman tüm sorunları düzeltmek size kalır çünkü Apple müdahale etmeyeceğini belirtir.

Jailbreak neden yapılır?

Jailbreak yapmanın pek çok farklı amacı olabilir. Bazı amaçlar insanların cihazları daha kullanışlı hale getirmesi için gerekli görülür. Bazılarında ise telefonu işlevsellikten çıkartma gibi bir problem söz konusudur. Jailbreak yapacaksanız amacınızı en iyi şekilde belirlemeniz gerekir.

• Cihazın özelleştirilmesi: İşletim sistemini özelleştirmek istiyorsanız jailbreak yapmanız gerekir. Apple'ın App Store uygulama mağazasında yer almayan uygulamaları indirmek ve dosya kısıtlamalarını kaldırmak gibi pek çok farklı durum için jailbreak yapmak isteyebilirsiniz.
• Özellikleri genişletme: Özellikleri genişletme aslında cihazın özelleştirilmesiyle hemen hemen aynı amaçtır. Apple uygulamaları doğrulamak için sunduğu lisans sözleşmesi oldukça katıdır. Jailbreak yaptığınız zaman çeşitli uygulamaların özelliklerini genişletme fırsatı elde edersiniz.

Bununla birlikte bazı ülkelerde mobil hattın ve telefonun bir arada satılması söz konusudur. Bu şekilde iPhone satın alan kullanıcı mobil hattını başka bir operatöre taşımak istediğinde telefon yeni mobil operatörü tanımayabilir. Kullanıcılar kısıtlamayı kaldırmak için jailbreak yapmayı tercih ederler.

Jailbreak yapmanın dezavantajları nelerdir?

Bir cihaza jailbreak yaptığınız zaman onu pek çok yönden bozmuş olabilirsiniz. Jailbreak yapıldıktan sonra kötü amaçlı yazılımlara karşı açık hedef haline gelebilir. Cihazda bir dizi farklı sorun ortaya çıkabilir. Bunlarla uğraşmak istemiyorsanız jailbreak yapmaya çalışmamanız gerekir.

• Kötü amaçlı yazılım yüklemeleri: Jailbreak yapılmış olan cihazlar için en önemli tehditlerden birisi kötü amaçlı yazılım bulaşmasıdır. Apple tarafından sunulan yerleşik güvenlik olmadığı zaman cihazınız kötü amaçlı yazılımlara karşı savunmasız kalabilir.
• Teknik sorunları çözememe: Jailbreak yaptıktan sonra teknik bir sorun yaşarsanız Apple size destek sunmayı reddedecektir. Bu durumda yaşadığınız tüm sorunları kendiniz çözmeli veya jailbreak konusunda size yol gösteren topluluğa güvenmelisiniz.
• Güvenlik problemleriyle uğraşma: Her ne kadar jailbreak ile daha geniş izinlere sahip olsanız bile korsan içerik kullandığınız zaman telefonunuzdaki güvenlik problemleriyle uğraşmak zorunda kalabilirsiniz. Resmi mağazada yer almayan uygulamaları indirmek başınızı ağrıtabilir.
• Garantiyi kaybetme: Telefonunuza jailbreak yaptığınız zaman telefonu garanti kapsamından çıkarmış olursunuz. Jailbreak, Apple tarafından kabul edilen bir şey değildir. Yaşayacağınız sorunlar sebebiyle Apple herhangi bir sorumluluk kabul etmeyecektir.

Jailbreak işlemini gerçekleştirmek istiyorsanız önemli bir kararın eşiğinde olduğunuzu bilmelisiniz. Elde edeceğiniz ek özelliklerin ve özelleştirme seçeneklerinin sizin için değerli olup olmadığını gözden geçirmelisiniz. Ayrıca alacağınız risklerin farkında olmanız gerekir.