İnternet

İnternet, bilgisayarlar ile veri iletim/alma birimi arasında organizasyonu sağlayan ve böylece bir yerden bir yere veri iletimini sağlayan birçok veri iletişim protokolüne verilen ortak isimdir.

İnternet, TCP/IP (Transmission Control Protocol/Internet Protocol (İletim Kontrol Protokolü / İnternet Protokolü)) protokolünü kullanarak dünyadaki birçok bilgisayar sistemini birbirine bağlayan ve gittikçe büyüyen bir iletişim ağıdır. 

İnternetin Türkçe anlamı, genel ağdır. İngilizce ‘deki tam karşılığı ise birbirine bağlı ağlar topluluğu olarak tanımlanır. Bu nedenle İngilizce "Interconnected Network" kelimesinden türetilir. TDK ise İnternet sözcüğüne karşılık olarak genel ağı kabul etti. 

Tarihçe

1969 yılında ARPANET (Advanced Research Projects Authority Net) adı verilen proje, ilk olarak Amerika Birleşik Devletleri'nde, internete bağlı bilgisayarlar aracılığıyla iletişimi koordine etmek ve ülkeyi korumak için askeri amaçlarla kuruldu. Proje, günümüz internetinin temeli olan herhangi bir bilgisayar ile haberleşirken dahi bilgi akışının kesintiye uğramaması amacı ile oluşturuldu. ARPANET 'ten sonra, üniversitelerin bilimsel amaçlarla paylaşım yapmalarını sağlamak için 1986 yılında NSFNET (Ulusal Bilim Vakfı) ve Compuserve adlı ticari kullanım için yeni ağlar tanıtıldı. 

İnternet üzerinde yazılan ilk mesaj, ABD Savunma Bakanlığı tarafından Kaliforniya Üniversitesi’ndeki önemli bir profesöre iletildi.

1970'lerin başında Amerikan üniversitelerinde bu projeden yararlanıldıktan sonra e-posta (SMTP) ve NNTP uygulamaları popülerlik kazanmaya başladı. Bunu FTP (File Transfer Protocol) ve HTTP (Güvenli Hiper Metin Aktarım İletişim Protokolü) takip etti. 

30 Nisan 1993'te CERN, İnternet'i WWW (World Wide Web) ön ekiyle halka açtı. İnternet teknolojisi 1987 yılında Ege Üniversitesi öncülüğünde kurulan Türkiye Üniversiteler ve Araştırma Enstitüleri Ağı (TÜVAKA) ile Türkiye'ye geldi. 12 Nisan 1993'te ODTÜ ile Ankara-Washington arasında bir abone hattı ile Türkiye'nin ilk internet bağlantısı kuruldu.

İnternet sayesinde konum ne olursa olsun, bilgiler kolayca paylaşılabilir ve iletilebilir. İnternet, TCP/IP sistemine sahip tüm cihazların birbirine bağlanmasını sağlar. 

İnternet, telefon hatlarıyla aynı prensipte çalışır, bir şekilde birbirlerine bağlıdırlar. Dünyanın birçok yerinde bu sistem, hala mevcut olan telefon hatlarında çalışmaya devam ediyor. Ülkeler arasındaki karayolları ve denizlerin okyanusların altından döşenen fiber optik kablolar vasıtasıyla internet tüm dünyaya hızla yayıldı. Bu hatlar sayesinde ülkeler, İnternet ile birbirine bağlanır ve haberleşebilir. Bu teknoloji sayesinde bilgiye de her an ve her yerden kolayca ulaşılabilir.

İnternet nasıl çalışır?

Teknolojinin gelişmesi sayesinde İnternet bağlantısı, kablosuz ağ üzerinden sağlanıyor. Wi-Fi'ye veya kablosuz İnternet'e bağlanma, Router adı verilen bir yönlendiriciyle çalışır. Yönlendirici ile bir ağa bağlantı kurulur. 

Bir akıllı telefon veya tablet ile İnternet’e bağlanmak için kablolu bir ağa bağlı bir baz istasyonu gereklidir. İnternet, gömülü fiber optik kablolar veya elektrik direklerine bağlanan geleneksel kablolar ile sağlanıyor.

Bu sistem, Server adı verilen sunucular ve Client adı verilen istemcilerden oluşan bir yapıya sahiptir. Sunucu, diğer makinelere hizmet eder ve İnternet’e doğrudan bağlantılı olarak çalışır. Elektronik Posta sunucuları, veri sunucuları ve web sunucuları gibi farklı sunucu türleri vardır. Tüm sunucular, Sabit İnternet Protokolü’ne, yani statik IP adresine sahiptir. IP adresleri aracılığıyla bilgisayarlar arasında bağlantılar kurulur.

Bilgisayarlar, doğrudan olmayacak protokol ile İnternet Hizmet Sağlayıcısı’yla internete bağlanır. Bu nedenle Kablosuz İnternet Bağlantısı kullanılır. Ev bilgisayarlarına İstemci denir. Servis sağlayıcı tarafından sağlanan İnternet hizmeti ile bilgisayar, sunucunun IP adresine bağlanır. 

İnternet terimleri 

• Site: Web sitesi, metin, resim ve diğer dosyaların İnternet üzerinden paylaşıldığı bir grup dijital sayfadır. İnternet’in görsel olarak ekranlar, sesin ise hoparlörler aracılığıyla kullanıldığı ortamlardır. Bir web sitesi, çok fazla sayıda sayfadan oluşabilir. Bir kullanıcının karşılaştığı bir web sayfasının ilk sayfasına "ana sayfa" ismi verilir. Ana sayfadan, sitenin diğer bölümlerine veya harici sayfalara linkler aracılığı ile ulaşılabilir.
• Modem: Telefon sinyallerini dijital verilere dönüştüren ve bilgisayarların internete bağlanmasını sağlayan elektronik bir cihazdır.
• TCP/IP: İnternet’i, çağımızın iletişim ortamı yapan dosya iletişim protokolüdür.
• E-posta (İngilizce: E-mail): Bu, "Elektronik Posta" kelimelerinin kısaltmasıdır. İnternet üzerinden gönderilen ve alınan dijital mektuplardır.

İnternet tarayıcısı nedir? 

Kullanıcıların bilgiye erişmesini sağlayan kaynaklara, İnternet tarayıcısı denir. İngilizce olarak ise web browser olarak tanımlanır. İnternet tarayıcısı bir program içinde çalışır. Tarayıcı aracılığıyla web sayfaları açılır ve kullanıcıların istedikleri sayfaya göz atmalarına izin verilir. Tarayıcılar, aynı zamanda sadece web sitelerine erişim kanalı olarak hareket etmekle kalmaz, aynı zamanda özel ağlarda bulunan bilgilere erişim sağlar.

Bilgisayarlar, tabletler veya akıllı telefonlar tercih edilerek en fazla giriş yapılan internet tarayıcıları ise şu şekilde sıralanabilir:

• Google Chrome
• Mozilla Firefox
• Microsoft Internet Explorer / Microsoft Edge
• Apple Safari
• Opera

İnternet adresleri

Domain Name System (DNS), İnternet adresleri olarak bilinen hiyerarşik bir adlandırma sistemi ile internete bağlı bilgisayara veya bilgisayar sistemine verilen isimdir. 

DNS, sunucular adı verilen İnternet'e bağlı tüm birimleri, bir ağaç yapısında yerel olarak gruplandırmayı mümkün kılar. Her bir internet adresine karşılık dört haneli bir sayı gelir. 

a.b.c.d biçimindeki bu numaralara İnternet Protokolü (IP) numaraları denir. 

Her bir İnternet adresinin ilk kısmı, ikiye bölünerek alan adının (domain) ağ adresini ve son kısmı ise makine numarasını (sunucu) verir. IP adresine karşılık gelen makine adları da vardır. Bu şekilde makinelerin adları daha kolay hatırlanır. Popüler olarak tercih edilen bazı domain uzantıları aşağıda listelenmiştir:

• .com: Ticari kuruluşlar (commercial)
• .edu: Eğitim kuruluşları (education)
• .gov: Devlet kuruluşları (government)
• .org: Kâr amacı gütmeyen ve ticari olmayan kuruluşlar
• .mil: Askeri kuruluşlar (military)
• .net: Ağ organizasyonları (network)
• .ac: Akademik kuruluşlar (bazı ülkelerde ise edu karşılığı kullanılıyor)

Örnek domain adresleri: r10.net, hokudai.ac.jp (jp=Japonya), boun.edu.tr, (tr=Türkiye), oak.oakland.edu, servis.net.tr, microsoft.com, tubitak.gov.tr, garbo.uwasa.fi (fi=Finlandiya), rl.ac.uk (uk =İngiltere)

İnternet servisleri

• FTP (File Transfer Protocol): İnternet’e bağlı bir bilgisayardan başka bir bilgisayara (her iki yönde) dosya aktarımı için geliştirilmiş bir internet protokolüdür ve bu işi yapan uygulama programlarına verilen ortak isimdir.
• E-Mail: Bilgisayar ağlarının ortaya çıkmasının nedenlerinden biri, insanların bir yerden diğerine posta ve elektronik iletişim gönderme arzusuydu. Elektronik posta (E-posta), bu amaçla kullanılan hizmetlerin toplu adıdır.
• Usenet: Dünya çapında milyonlarca ağ kullanıcısının çeşitli konularda haberler ve makalelerin yayınlandığı bir tartışma platformudur. Kullanıcı tarafından gönderilen posta, NNTP olarak bilinen bir İnternet protokolüyle kullanıcılara iletilir. Tek bir gönderici tarafından gönderilen mesajlar, hiyerarşik olarak dağıtılır ve bir Usenet servis sağlayıcısı aracılığıyla dünya çapında İnternet erişimi olan tüm kişiler tarafından okunabilir.
• Listeler: İnsanların gönüllü olarak katıldığı grup iletişim mekanizmalarından biridir. Bu mekanizmalarını uygulayan programlara genellikle listproc veya liste yönetim yazılımı denir. Usenet haber gruplarının aksine listeler, üyelik gerektirir. Bir üye tarafından gönderilen bir mesaj, listenin tüm üyelerine dağıtılır ve böylece bir mesaj akışı sağlanır.
• Chat: Aynı anda birden fazla kişinin interaktif mesajlarla iletişim kurabileceği bir platformdur. Belirli bir konuyu konuşmak veya tartışmak isteyen kişiler, genellikle bir konusu olan kanal adı verilen alanlarda yoğunlaşır.
• WWW: Web veya W3 (World Wide Web), metin, resim, ses ve film gibi çeşitli yapılardaki verilere etkileşimli erişim sağlayan bir multimedya hiper ortam sistemidir.