Fip Hastalığı

Kedi enfeksiyoz peritoniti olarak da bilinen Fip hastalığı, koronavirüs kaynaklı viral bir hastalıktır ve birtakım komplikasyona sebep olabilir. Fip hastalığı, kedi sahiplerini en çok endişelendiren sağlık problemlerinden bir tanesidir. 

Koronavirüsün birden fazla çeşidi mevcuttur ve Fip hastalığı, hayvandan insana geçmeyen virüsün spesifik bir türü sebebiyle oluşmaktadır.

Fip hastalığının sebepleri nelerdir?

Kedilerde Fip hastalığı, tüm evcil kedilerde görülebilen ve ciddi sonuçları olabilen bir sağlık problemi olup genellikle 2 yaşın altındaki kedilerde görülen ve sonu ölümle sonuçlanabilen bir hastalıktır.

Genellikle kontrol altına alınamayan yüksek ateş, progranülomatoz doku reaksiyonu, vücutta sıvı birikimi, kilo kaybı, halsizlik, durgunluk, yorgunluk hali, görme yetisinde gerileme ve çeşitli problemler olarak kendini gösterir.

Hastalığa neden olan asıl etken koronavirüstür. Koronavirüsün vücutta semptom oluşturacak kadar çok olması ve peritonda yangı buna bağlı sıvı birikmesi ile Fip hastalığı oluşur. O yüzden Fip, genelde stres gibi bağışıklığı baskılayan durumlardan sonra ortaya çıkmaktadır. Çünkü bağışıklık düştüğü zaman kanda bulunan koronavirüsler istediği çoğunluğa ulaşmakta ve hastalık semptom göstermeye başlamaktadır.

Fip hastalığının türleri nelerdir?

Fip hastalığının türleri şunlardır:

• Efuziv Fip hastalığı

Kedilerde efusiv Fip hastalığı, kedi sahibi ve veterinerleri en çok korkutan formlardan biridir. Bu tip bir virüs gelişiminde hastalık ölümcül bir hal almakta ve alyuvarlar aracılığı ile bağışıklık sistemini neredeyse tamamen çökertmektedir. 

Kan damarlarında oluşan dezenformasyon genel olarak karın bölgesinde sıvı birikimi ile kendini gösterir. Ayrıca, kedinin yaşamsal dokularında da sıvı birikimi gerçekleşmekte ve tüm bu birikim iç organlarda baskı yaratır. 

• Non-Efuziv Fip hastalığı

Kuru form Fip virüsü olarak da bilinen non-efuziv virüs, efusiv Fip ile kıyaslandığında daha rahat şekilde atlatılabilecek bir sağlık problemidir. Genellikle kedide tüy renginde değişim, iştahsızlık, kilo kaybı, ishal gibi semptomlar fark edildiğinde non-efuziv Fip’ten şüphelenilmektedir. Hastalığın bu tipinde belirtilerin gelişimi daha yavaş olmakta ve vücutta iç organlar çevresindeki sıvı birikimi daha düşük düzeyde kalmaktadır. Bu durum, bazen hastalığın fark edilmesinin önüne geçebilir.

Koronavirüs beyinde lezyon oluşturarak yani sıvı birikintisi (tam teşhis beyin MR’ı ile konulur) oluşturarak nörolojik semtomlara neden olduğu için bu formun diğer adı nörolojik Fip'tir.

Tanı zor konulsa da kedinin yaşam konforunu oldukça düşürebilecek olan bu hastalığın kontrol altına alınabilmesi oldukça önemlidir. Bu yüzden düzenli veteriner kontrolü tavsiye edilmektedir.

Fip hastalığının belirtileri nelerdir?

Kedilerin solunum, sindirim ve boşaltım organları üzerinde olumsuz etkilere neden olan Fip hastalığı, genellikle kedilerin birbiri ile teması ya da dışkı yolu ile bulaşır. Bu hastalık kontrol altına alınması zor bir hastalıktır. Genel olarak Fip hastası kedilerde aşağıdaki belirtiler ortaya çıkmaktadır:

• Yüksek ateş
• Vücutta sıvı birikimi ve şişlikler
• Kilo kaybı
• Stres hali
• Halsizlik, durgunluk ve yorgunluk
• Görme yetisinde gerilemeler
• Göz sulanması
• Solunum güçlüğü
• Nezle belirtileri ve burun tıkanıklığı
• Doku reaksiyonları gibi çeşitli problemler 

Fip hastalığı nasıl teşhis edilir?

Fip hastalığının belirtileri, diğer birçok hastalığın belirtisi ile benzer olduğundan teşhis edilmesi oldukça zor olabilmektedir. Kedilerin karın boşluklarında sıvı birikimi gözlemlendiği dahi bu her zaman Fip hastalığına sahip olduğu anlamına gelmemektedir.

Teşhis için öncelikle kedinin karın boşluğundan ya da göğsünden sıvı alınır ve kan tahlili yapılır. Yapılan testler sonucunda kedide feline coronavirüs tespit edilebilir, ancak bu durum da kesin olarak Fip hastalığına yakalandığı anlamına gelmeyebilir. 

Eğer kedide koronavirus pozitifliği olup belirtiler de varsa; Fip hastalığı şüphelisi olarak değerlendirilir. Çünkü Fip hastalığının kesin tanısı, ancak ölüm sonrası yapılacak histolojik inceleme ile konulmaktadır. 

Fip hastalığının tedavisi nedir?

Bağışıklık sistemini etkileyen diğer pek çok hastalık gibi Fip hastalığında da tedavi süreci, farklı yollarla yürütülebilmektedir.

Virüsü doğrudan öldürmeye yönelik olan tedaviler ya da bağışıklık sistemini güçlendirme yolu ile virüse karşı savaşın desteklendiği tedaviler olmak üzere iki farklı tedavi yolu vardır. Genellikle antiviral ve anti-inflamatuar ilaçlar, tedavi sürecinde kedilere uygulanmaktadır. Özellikle de antiviral ilaçlar, bağışıklık sisteminin virüslere karşı daha etkili ve aktif  olarak savaşmasını sağlayabilen bir dizi materyal içerir. 

Kedilerde Fip hastalığının kanıtlanmış kesin bir tedavisi bulunmamaktadır. Bu sebeple veteriner hekimler, genel olarak bu hastalığa yakalanan kedilerin yaşam kalitelerini yükseltmeyi hedefleyen ilaç ve takviye destekleri tavsiye etmektedirler. Bu takviyeler, genellikle sıvı tedavileri, vitamin kürleri ve çeşitli antibiyotiklerden oluşmaktadır.

Fip hastalığını önlemek için koruyucu bir aşı uygulaması yoktur. Bu sebeple kedilerin Fip hastalığından korunmasının tek yolu, kedilerde oluşabilecek koronavirüs enfeksiyonunun önlenmesidir.