Asperger Sendromu
Otizm spektrum bozuklukları kendi içerisinde farklı alt gruplara ayrılır. Bu sınıflandırmada hastaların gösterdiği belirtiler ve hareketler göz önünde bulundurulur. Asperger sendromu bu otizm hastalıkları içerisinde yer alan hafif tipli bir rahatsızlıktır.
Asperger sendromu nedir?
Asperger sendromu, otizm spektrum bozukluklarının bir alt dalıdır. Doğuştan gelen ve genellikle yaşamın ilk yıllarında gösterdiği bulgular ile kendini gösterir. Daha çok sosyal hayata yönelik sorunlar çıkarır. Nöropsikiyatrik bir rahatsızlık olarak değerlendirilir. Asperger sendromunda, otizmin gösterdiği belirtilerin bir bölümü olsa da tamamen farklı rahatsızlıklardır.
Asperger sendromunda zekâ ve fiziksel gelişimde herhangi bir sorun yoktur. Öyle ki bu hastaların büyük bir bölümü zekâ gelişimi açısından yaşıtlarını geride bırakır. Newton, Einstein ve Celal Şengör de bu rahatsızlığa sahiptir. Bu hastalar, daha çok sosyal konularda gelişim gösteremez. Bunun dışındaki herhangi bir beyin ve zekâ gelişimi problemi söz konusu değildir.
Bu otizm türünde hastalar, ilk etapta sosyalleşme sorunu yaşarlar. Çevresindekiler ile iletişime geçemeyen kişiler, aynı zamanda duygu tespitinde de sorun yaşar. Karşısındakilerin neler hissettiğini yorumlayamayan hastalar, kendi duygu ve görüşlerini de karşısındakilere gösteremez. Bu dille ilgili bir problem olmamakla birlikte nörolojik bir sorun olarak kendini gösterir.
Asperger sendromu olan bireyler, normal sağlıklı bireyler ile aynı ortamlarda bulunur. Okula gider ve hatta bir işte çalışır. Burada önemli olan husus, kişiye nasıl davranılacağının bilinmesi, sosyalleşme ile ilgili sorunların çözülmesidir.
Asperger sendromunun tanısı nasıl konulur?
Asperger Sendromu, bir otistik bozukluktur ve genellikle çocukluk çağında ortaya çıkar. Bu bozukluk, insanların sosyal ilişkiler kurma, iletişim kurma ve davranışlarını uygun şekilde yönetme gibi alanlarda zorluklar yaşamasına neden olur.
Asperger Sendromu'nun tanısı, doktorlar tarafından yapılır. Doktorlar, fiziksel muayene, zeka testleri ve sosyal ilişkiler, iletişim ve davranışları inceleme gibi yöntemleri kullanarak tanı koyarlar. Ayrıca, otistik bozuklukların belirtilerini gösteren bir ölçek olan Otistik Spektrum Bozuklukları Ölçeği (ASD Ölçeği) de kullanılabilir.
Tanı konulurken, doktorlar çocuğun yaşı, gelişim seviyesi ve diğer bozuklukları da dikkate alırlar. Tanı konulması için, çocuğun belirtilerinin bir otistik bozukluk tanısı koymak için yeterli olması gerekir. Tanı konulması, çocuğa uygun tedavinin başlatılması için önemlidir.
Asperger sendromu belirtileri nelerdir?
Asperger sendromunda fizyolojik olmayan sosyal konulu belirtiler söz konusudur. Bu belirtilerin bir kısmı otizmde de bulunur. Asperger sendromlu bireylerde ortaya çıkan belirtilerden bir kısmı şu şekildedir;
- Çevreye karşı ilgisizlik
- Sosyal anksiyete
- Göz teması kuramama
- Aşırı detaycı olma
- Bir davranışı onlarca kez tekrarlama
- Aynı ses tonunda konuşma
- Belirli kuralların ve düzenin dışına çıkamama
- Yaşıtlara oranla daha geriden gelme
Asperger sendromu yüz tipi
Asperger sendromuna belirli bir yüz tipi yoktur. Bu hastalar, dışarıdan bakıldığından sağlıklı görünür. Tek farkları nöropsikiyatrik gelişimlerinin olağan şekilde ilerlememesidir. Yani Asperger sendromunda Down sendromundaki gibi tek bir yüz tipi beklenmez.
Asperger sendromu nedenleri nelerdir?
Asperger için belirli bir risk faktörü henüz tespit edilmemiştir. Yapılan araştırmalarda en önemli sebebin, genetik geçiş olduğu, kalıtımla ilişkili olduğu belirlenmiştir. Bunun yanı sıra bazı viral hastalıkların ve çevresel faktörlerin de bunu tetiklediği düşünülüyor. Asperger sendromu, erkeklerde kızlara oranla 1.5 kat daha fazla görülmektedir.
Asperger sendromu teşhisi
Asperger sendromunu tanılamaya yönelik belirli bir teşhis yöntemi yoktur. Çoğu zaman farklı nedenlerle doktora başvurulduğu zaman ortaya çıkar. Çocuklarında gelişim sorununu fark eden aileler, genellikle eğitmen tavsiyesi üzerine doktora gider. Asperger sendromu da çoğu zaman bu şekilde tanılanır. Bazı vakalarda hiperaktivite nedeniyle doktora götürülen çocuklarda tanı konulur.
Asperger sendromu tedavisi
Bu otizm türünü tamamen ortadan kaldıracak bir ilaç ya da tedavi yöntemi yoktur. Hastalar, bu rahatsızlığı yaşam boyunca beraberinde götürür. Sadece bazı hastalara mevcut belirtiler için doktor kontrolünde ilaç tedavisi verilir. Bu ilaçlar ve kullanım amaçları şu şekildedir;
Dikkat dağınıklığı ve aşırı hareketlilik | Klonidin, olanzapin, guanfasin, fenetilamin, naltrekson |
Depresyon ve sosyal anksiyete | Seçici serotonin geri alım inhibitörleri |
Saldırganlık ve sinirlilik | Aripiprazol |
Asperger sendromu tedavi edilmezse ne olur?
Asperger sendromunda tedavi söz konusu değildir. Ancak ailelerin çocuklarına yaklaşımlarında dikkatli olması gerekir. Aksi halde şu sorunların ortaya çıkma riski yüksektir;
- Davranış bozuklukları
- İletişim problemleri
- Sosyalleşme eksikliği
- Konuşma sorunları
- Öfke krizleri
- Depresyon
Asperger sendromuna ne iyi gelir?
Asperger sendromu tanısı alan bireyler, normal bireylerle aynı şekilde yaşamına devam edemez. Bu hastaların dışarıdan destek alması gerekir. Asperger sendromuna iyi gelen destek türleri şu şekildedir;
- Konuşma ve dil terapisi
- Davranışçı terapiler
- Psikolog terapileri
- Psikiyatri kontrolleri
- Sosyal beceri eğitimleri
- İletişim eğitimleri
Asperger sendromu olanlar zeki mi olur?
Asperger sendromu olan herkes, zeki ve dahi değildir. Bu otizm türüne sahip olan bireylerin bir kısmı çok zeki olur. Ancak bazı hastalar, yaşıtları ile aynı gelişimi göstermez. Kendilerini dışarıdan soyutlar. Bu durum, daha çok ailenin çocuğa olan yaklaşımı ve verilen destek ile ilgilidir.
Asperger testi nedir?
Asperger testi diye bir test yoktur. Bu rahatsızlık sadece hastaların gösterdiği belirtiler ve hareketler ile tespit edilir. İnternet ortamında bulunabilecek testlerin Asperger sendromunu tanılaması mümkün değildir.
Asperger kalıtsal mıdır?
Bu rahatsızlığın asıl kaynağının ne olduğu henüz kesin olarak tespit edilmemiştir. Ancak hastalar ve aileleri üzerinde yapılan araştırmalarda kalıtımın önemli olduğu belirlenmiştir. Bu nedenle evlilik öncesi danışmanlık hizmetleri verilmeye başlanmıştır. Asperger sendromu olan bireylerin genellikle ailesindeki bireylerde otizm vardır. Böylece çocuğuna bu durumun geçme olasılığı çok yüksektir.
Asperger sendromu geçici mi?
Asperger sendromu, diğer otizm türlerinde olduğu gibi geçici değildir. Tanı konulan bir kişi hayatı boyunca bu sorun açısından takip edilmelidir. Çünkü hiçbir ilaç veya tedavi yöntemi, bu türü tedavi etmez. Hastalık belirtilerini göstermeyen kişiler dahi yaşamın ilerleyen dönemlerinde doktor kontrolüne devam etmelidir.
Asperger sendromu otizm mi?
Bu rahatsızlık, otizmin bir alt türüdür. Otizm ile aynı olmasa da benzer belirtiler gösterir. Ancak bireylerin destek ile eğitilebilmesi ve iş hayatına atılabilmesi aralarındaki en önemli farktır
Asperger ne zaman ortaya çıkar?
Asperger sendromu, doğumla birlikte ortaya çıkar. Ancak bebek yaşlarda sosyalleşme ve dil konusunda herhangi bir gelişme beklenmez. Bundan dolayı 6-7’li yaşlarda tanı konulur. Arkadaşlarıyla ve okul çevresiyle iletişime geçemeyen çocuklar, genellikle sosyal anksiyete şüphesi ile doktora götürülür. Bu şekilde Asperger tanısı konulur.
Asperger tanısını kim koyar?
Asperger tanısı, psikiyatri uzmanları tarafından konulur. Diğer bilimler nöropsikiyatri ile ilişkili olmadığından tanıya katılmaz. Bazı hastalarda psikiyatristlere ek olarak psikologlar da tanıya katkıda bulunur.
Asperger sendromlu çocuklar nasıl olur?
Asperger sendromlu çocuklar;
- Çevresine karşı ilgisizdir
- İletişim ve dil problemleri yaşar
- Destek almadıkları taktirde gelişimleri yavaşlar
- Takıntılı olurlar
- Belirli bir düzenin dışına çıkamazlar